Το τρίγωνο Abracadabra & το τετράγωνο Sator-Rotas

Το τρίγωνο Abracadabra
Όλοι έχουμε ακουστά το «άμπρα-κατάμπρα» και έχει επικρατήσει σαν «αλαμπουρνέζικη» λέξη που υποδηλώνει γενικώς γητειές και ξόρκια. Ακόμα και τραγούδι έχει γραφτεί μ’ αυτόν τον τίτλο, όπου στο ρεφρέν λέει «…Abra abra cadabra, I wanna reach out and grab ya…». Το τραγούδι γνώρισε μεγάλη επιτυχία την δεκαετία του ’80 και ήταν must στα εφηβικά πάρτυ.

Πως όμως και από πού προέρχεται αυτή η… μάλλον αστεία λέξη;

Προέλευση
Το Abracadabra είναι στην πραγματικότητα ένα πολύ συνηθισμένο αρχαίο τριγωνικό φυλαχτό ενάντια στις αρρώστιες. Χαράσσονταν σε φυλαχτά με την εξής διάταξη:

A B R A C A D A B R A
A B R A C A D A B R
A B R A C A D A B
A B R A C A D A
A B R A C A D
A B R A C A
A B R A C
A B R A
A B R
A B
A

Ακριβώς όμως το πώς προέκυψε και τι σημαίνει, είναι ένα μυστήριο. Παρόλο που σιγά-σιγά με τα χρόνια θεωρήθηκε και «κατοχυρώθηκε» ως εβραϊκό φυλαχτό -που χρησιμοποιείται μέχρι τις μέρες μας κυρίως από Καμπαλιστές- η προέλευσή του δεν είναι με σιγουριά εβραϊκή… Για την ακρίβεια, καμία υπόθεση της προέλευσής του δεν είναι σίγουρη.
Κατά τους Καμπαλιστές βέβαια, η ρίζα του είναι η Αγία Τριάδα στα εβραϊκά, δηλαδή: Ab (Πατήρ) – Βen (Υιος) – Ρuach Αcadsch (Άγιο Πνεύμα). Αλλά υπάρχουν άλλες εικασίες που είναι πολύ πιο κοντά στην πιθανή προέλευσή του: Θα μπορούσε να προέρχεται από το αραμαϊκό «Avrah KaDabra» που σημαίνει «δημιουργώ καθώς μιλώ», έκφραση που μοιάζει πολύ με την εβραϊκή «Aberah KeDaber» και που σημαίνει ακριβώς το ίδιο. Υπάρχει επίσης το εβραϊκό «ha-brachah» που σημαίνει «η ευλογία», αλλά και το σχεδόν αντίστοιχο αραμαϊκό «dabra».
Μια άλλη πιθανότητα είναι να προέρχεται από το όνομα Μεσοποτάμιου δαίμονα ασθένειας και μια άλλη να είναι τα πρώτα 4 πρώτα γράμματα της Φοινικικής αλφαβήτου: A Bra Ca Dabra, που εμφανώς δεν απέχουν πολύ από τα 4 πρώτα λατινικά γράμματα A B C D. Όμως σε αυτήν την πιθανότητα, δεν καταλαβαίνουμε το γιατί τα 4 πρώτα γράμματα μια αλφαβήτου έχουν δύναμη εναντίον των ασθενειών.

Άλλη πιθανή προέλευση είναι από ελληνική λέξη, που πέρασε πρώτα από τα Γαλλικά και μετά από τα Αγγλικά, καταλήγοντας σε «abrasadabra»… με μάλλον ακατανόητο νόημα.
Άλλη πιθανή προέλευση είναι το όνομα της Λατινικής θεότητας Abrasax, που όμως στην Εβραϊκή μυθολογία συναντάται ως ο δαίμονας Abraxas, που έχει κεφάλι βασιλιά και τα πόδια του είναι φίδια. Συχνά αναπαρίσταται να φορά κορώνα και να κρατά μαστίγιο. Την πεποίθηση ότι πρόκειται για δαίμονα, υιοθέτησαν και οι Χριστιανοί αργότερα, συσχετίζοντάς τον με το Θηρίο της Αποκάλυψης, που θα καταστραφεί την ημέρα της κρίσης. Υπάρχει όμως και ο Αιγύπτιος Θεός του Χρόνου, Abraxas, αλλά επίσης το «Abraxas» είναι ένα από τα ονόματα του Θεού, κατά τους ισχυρισμούς των Γνωστικών, το οποίο προκύπτει μέσω της ελληνικής αριθμολογίας: αν προστεθούν τα γράμματα του ονόματος Abraxas στα ελληνικά («Αβρασαξ»), δίνουν αποτέλεσμα 365, όσες δηλαδή οι μέρες του έτους. Επιπλέον, ο Αβρασαξ λατρεύτηκε από κάποια Γνωστικά κινήματα ως Θεός που ένωνε τον Ιεχωβά και τον Μίθρα. Υπ’ όψη ότι και το άθροισμα του Μίθρα δίνει 365.
Άλλη υπόθεση προέρχεται από το Αραβικό «Abra Kadabra» που σημαίνει «είθε αυτά να καταστραφούν» (πιθανόν εννοώντας τις ασθένειες), που θυμίζει κι άλλη αραμαϊκή έκφραση, την «abhadda kedhabhra» που σημαίνει «εξαφανίσου όπως αυτή η λέξη», που, τουλάχιστον δια της λογικής, έχει και σχηματική συμφωνία με το φυλαχτό, μιας και γράφεται με τρόπο τέτοιο ώστε να εξαφανίζεται σιγά-σιγά η λέξη. Τέλος, μια ακόμα υπόθεση είναι ότι προέρχεται από το όνομα του Συριακού Θεού Abracalan.

Ιστορία
Η πρώτη γραπτή αναφορά αυτού του φυλαχτού γίνεται από τον γιατρό του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Caracalla, τον  Serenus Sammonicus, τον 2ο αιώνα μ.Χ., στο χειρόγραφό του «De Medicina Praecepta». Ο Sammonicus γράφει πως θα πρέπει να φοριέται στον ασθενή το εν λόγω φυλαχτό, ώστε να εξορκιστεί το δαιμόνιο που τον κρατά. Περιγράφει ακριβώς το πώς γράφεται σε τρίγωνο, σε χαρτί που κατόπιν διπλώνεται έτσι ώστε να σχηματίζει σταυρό και φοριέται 9 ημέρες γύρω από τον λαιμό. Την 9η ημέρα πριν την ανατολή, πετιέται σε ρυάκι που έχει κατεύθυνση δυτική, ώστε να φύγει μαζί του και το δαιμόνιο που ταλαιπωρεί τον ασθενή. Δεν αναφέρεται όμως το από πού έλαβε αυτήν την γνώση ο Sammonicus, αναγκάζοντάς μας να υποθέσουμε ότι μάλλον πρόκειται για λαϊκή παράδοση.
Μεταγενέστεροι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες όπως ο Geta και ο Severus, ασπάστηκαν τις ιατρικές μεθόδους και διδασκαλίες του Sammonicus, χρησιμοποιόντας -μεταξύ άλλων- χρησιμοποιούσαν το τριγωνικό φυλαχτό Abracadabra κατά τις οδηγίες του.
Άλλες αναφορές κάνουν λόγο για τους Αλεξανδρινούς Γνωστικούς, τους Βασιλιανούς (ιδρυτής των οποίων υπήρξε ο Βασιλιάδης της Αιγύπτου), οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την λέξη ως μια από τις απόκρυφες ονομασίες του Θεού και το φυλαχτό τους, φτιαγμένο συνήθως από πολύτιμες πέτρες, με σκαλισμένη την λέξη σε πυραμοειδή διάταξη, προστάτευε από διάφορες ασθένειες. Οι Γνωστικοί στην Ρώμη χρησιμοποιούσαν επίσης το ίδιο φυλαχτό, πιστεύοντας ότι ελκύει αγαθοποιά πνεύματα που προστατεύουν τον κάτοχο από τις βαριές και ανίατες ασθένειες.

Ιδιότητες & Χρήση
Το Abracadabra γράφεται σε χαρτί ή σε λινό ύφασμα ή χαράζεται σε μέταλλο ή πολύτιμο λίθο, πάντα με την τριγωνική διάταξη που αναφέρθηκε παραπάνω και φοριέται γύρω από τον λαιμό, ώστε να προστατέψει τον κάτοχο από ασθένειες ή/και να τον απαλλάξει από αυτές που ήδη έχει.
Ενίοτε, η λέξη χρησιμοποιείται και απαγγέλλεται κατά την διάρκεια γητειών ή τελετουργιών, με σκοπό τον εξορκισμό ασθενειών ή την επίκληση καλής υγείας. Απαγγέλλεται είτε ολόκληρη επανειλημμένα, είτε η τριγωνική της διάταξη, αφαιρώντας δηλαδή κάθε φορά ένα γράμμα από το τέλος.

Το τετράγωνο Sator-Rotas
Η προέλευση αυτού του τετράγωνου φυλαχτού είναι, όπως και στην περίπτωση του Abracadabra, ένα μυστήριο. Την αρχαιότερη αναφορά του την βρίσκουμε εγχάρακτη σε τοίχο της Πομπηίας, που χρονολογείται τον 1ο αιώνα μ.Χ., αλλά κατά τους Καμπαλιστές, εμπνευστής και δημιουργός του είναι ο Σολομώντας. Κατά την επικρατέστερη πάντως άποψη, όσον αφορά το τι συμβολίζει, το τετράγωνο αυτό φυλαχτό παραπέμπει στο όραμα του Ιεζεκιήλ, όταν του παρουσιάστηκε ο Θεός περιτριγυρισμένος από παράξενα πλάσματα-ρόδες γεμάτα μάτια, με ρόδες μέσα στις ρόδες που γυρνούσαν προς τέσσερις κατευθύνσεις, χωρίς να γυρνούν. Ο λόγος γι αυτό, είναι διότι η διάταξη και επιλογή των λέξεων είναι παλινδρομική, δηλαδή τέτοια που μπορούν να διαβαστούν και κάθετα, οριζόντια και ανάποδα, χωρίς να αλλάζουν.
Πιο συγκεκριμένα:

S A T O R
A R E P O
T E N E T
O P E R A
R O T A S

Sator σημαίνει Θεός ή Σωτήρας
Arepo σημαίνει οργώνει
Tenet σημαίνει κυβερνά
Opera σημαίνει τα έργα του Ανθρώπου
Rotas σημαίνει η Δημιουργία

Επομένως, όλο μαζί εάν το διαβάσουμε από πάνω προς τα κάτω, σημαίνει «Ο Θεός (ή ο Σωτήρας) οργώνει και κυβερνά τα έργα του ανθρώπου και την Δημιουργία» και σε πιο ελεύθερη απόδοση: «ο Θεός (ή ο Σωτήρας) κυβερνά τα έργα του ανθρώπου και του σύμπαντος». Το οποίο, εάν διαβαστεί από κάτω προς τα πάνω, σημαίνει «το σύμπαν και τα έργα του Ανθρώπου κυβερνούν τον Θεό (ή Σωτήρα)»… (αφήνω τους φιλοσοφικούς προβληματισμούς στον αναγνώστη…)

Αν και μέχρι σήμερα θεωρείται φυλαχτό των πρωτο-Χριστιανών, αρκετές ενδείξεις μας κατευθύνουν στην σχέση του με τον αρχαίο Θεό Μίθρα.

Χρήση
Το τετράγωνο του Sator-Rotas μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους, ως προστασία εναντίον δαιμόνων και γενικότερα κακόβουλων οντοτήτων. Σαν φυλαχτό, προστατεύει τον κάτοχο από δαιμόνια, από ασθένειες και από ατυχίες, προσφέροντας επίσης θάρρος και δύναμη. Άλλη χρήση του είναι να χαράσσεται στην είσοδο του σπιτιού, για να το προστατέψει από κάθε τι κακό και να κρατά τις κακόβουλες οντότητες μακριά. Παλαιότερα το χαράσσανε και στις κούνιες των μωρών, για να τα προστατέψουν από κάθε κακό.
Τέλος, μπορεί να απαγγέλλεται σε γητείες ή τελετουργίες με σκοπό τον εξορκισμό δαιμόνων ή άλλων κακόβουλων οντοτήτων ή για την απομάκρυνση ασθενειών και κακής τύχης.

Για περισσότερα σχετικα με το τρίγωνο Abracadabra & το τετράγωνο Sator-Rotas:

http://www.smithtrust.com/satorsite/ http://www.pantheon.org/mythica/articles/a/abracadabra.html
http://www.worldwidewords.org/qa/qa-abr1.htm
http://www.astroyogi.com/astromagic/goodluckcharms/
http://www.wordquest.info/ety-abracadabra.html
http://www.answers.com/topic/abracadabra
http://www.luckymojo.com/willss13abracadabra.html
http://www.castlenightstar.com/witchdieties.html
http://www.themystica.com/mystica/articles/a/abraxas.html
http://www.trance.edu/granrose.htm
http://www.jwi.com/referenc.html
http://www.thunderministries.com/index/Stones2.htm
http://merlin2.alleg.edu/employee/a/acarr/…ieckhefer3.html
http://www.cyberartsweb.org/cpace/theory/b…langmagpow.html
http://www.hermeticgoldendawn.org/gd-glossary.htm
Encyclopedia of Columbia University Press
Wikipedia
Occultpedia
Encarta World English Dictionary
Παλαιά Διαθήκη
Ανάλυση της Σολομωνικής
Καμπάλα
Γνωστικά Χειρόγραφα
Βιβλίο του Ενώχ
Αιγυπτιακή, Μεσοποτάμια και Ρωμαϊκή μυθολογία