Το θέμα με το μπέρδεμα των δυο ονομάτων Δήμητρα-Δέσποινα
Συνήθης απάντηση ερωτώμενων “Ε, μπερδεύομαι και τα δυο από “Δ” αρχίζουν…”
Ναι, και το Δανάη και το Δάφνη και το Διονυσία επίσης, αλλά δεν τα μπέρδεψαν ποτέ αυτά… αχμμμ….
Το όνομα Δήμητρα λοιπόν, προέρχεται όπως σωστά ανέφερες από το -ΔΑ- (Δωρικός τύπος, Ιωνικός τύπος =>-ΔΗ-)= Γη. [εξ’ου και δα-πεδο]. Μητέρα Γη λοιπόν. Το Δέσποινα είναι στην ουσία επίθετο, διγενές και δικακατάλητο, με αρσένικο τύπο τον γνωστός μας Δεσπότη, εξ’ου και οικο-δεσπότης, οικο-δέσποινα.
Το Δέσποινα από πού ήρθε και τι σημαίνει… Δεμ<σ>πότνια. Πότνια=κυρά, αφέντρα, κυρίαρχη. Γι’αυτό και προσωνύμιο της θεάς Αρτέμιδος είναι το “Πότνια θηρών”= η κυρά των θηραμάτων (του κυνηγιού). Το πρώτο συνθετικό τώρα, πιθανολογώ ότι προέρχεται από την ίδια ρίζα -ΔΗ- που έχει να κάνει με τη Γη, και αυτή η… πιθανολόγηση ενισχύεται από τον παρακάτω όχι ιδιαίτερα ευρέως γνωστό μύθο: Κάποτε λοιπόν η Δήμητρα του γυάλισε του Ποσειδώνα… εκείνη όμως δεν ήθελε! Άρχισε λοιπόν να τρέχει, μπρος η θεά, πίσω ο θεός… Για να του ξεφύγει η καλή σου, δίνει μια και μεταμορφώνεται σε άσπρη φοράδα (πάντα οι μύθοι των θεών των υδάτων έχουν κι ένα άλογο μέσα, σύμβολο εξάλλου των περισσότερων υδάτινων θεών π.χ. στο άρμα του Ποσειδώνα, άσπρα κύματα παρομοιάζονταν με άλογα, επίσης σύμβολο της κελτικής θεότητας των υδάτων Επόνα). Απτόητος ο θεός, μεταμορφώνεται κι αυτός σε επιβήτορα, και τη βάζει κάτω… Από την ένωση (sic!) αυτή γεννήθηκε μια Κόρη, της οποίας το όνομα ήξεραν μόνο κάποιοι μυημένοι στα Ελευσίνια, και απαγορευόταν αυστηρά να προφερθεί. Για να μην προφέρουν λοιπόν το απαγορευμένο όνομα, την έλεγαν “συνθηματικά” Δέσποινα…. (=η Κυρία).
Είπατε κάτι;!
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον το ετυμολογικό σκάλισμα, χρειάζεται βέβαια και προσοχή, κατά καιρούς έχω βρεθεί μπροστά σε πολλές “ό,τι θυμάμαι -και με βολεύει- χαίρομαι” ετυμολογίες.
Συμπεράσματα ως εδώ…
1. Ξύνοντας την επιφάνεια κάθε μύθου και αναλύοντας τα συστατικά του, έχουμε και από ένα κομμάτι της Αλήθειας…
2. Δήμητρα και Δέσποινα σχετίζονται στενότατα (ετυμολογικά, μυθολογικά, εννοιολογικά), οπότε ανακατεύοντας μέσα και το συλλογικό ασυνείδητο ας συγχωρήσουμε προσωρινά όσους φωνάζουν τις μεν ως δε…
3. Και για να μην ξεφύγω εντελώς μα τελείως από το θέμα, η συμβολιστική εικόνα της χριστιανικής Παναγίας απλώς ενσωμάτωσε και απορρόφησε τα συστατικά όλων των θηλυκών προχριστιανικών θεοτήτων. Παρά την πατριαρχική αυστηρότητα της νέας θρησκείας, δεν ήταν εύκολο να πείσουν έτσι απλά τους ανθρώπους να μην απευθύνονται στη Μάνα, στη μητρική ενέργεια, τη Θηλυκή αρχή, την Πηγή. Βέβαια, της αφαίρεσαν τη σεξουαλική-οργιαστική ουσιαστικά δηλαδή τη δημιουργική της δύναμη- διότι αυτήν μάλλον φοβόντουσαν και ήθελαν να υποτάξουν τότε…
Αυτή η πλευρά της Θηλυκής Ενέργειας και των συμβολισμών των θεοτήτων, πέρασε λάθρα στο χριστιανισμό με τη μορφή της Μαρίας της Μαγδαληνής, που από κάποια ηθελημένη ή όχι σύγχυση πέρασε στην ιστορία και το μύθο ως πόρνη, ενώ πουθενά στα επίσημα κείμενα δεν υπάρχει τέτοια αναφορά για την αφεντιά της.
Επιπροσθέτως σε όσα ιστορικά αναφέρει στην αρχή η Elena η λατρεία της Παναγίας δεν υπήρχε από την αρχή, αλλά προέκυψε στην πορεία… Προέκυψε από την ανάγκη και τη συνήθεια των ανθρώπων να έχουν μια παρηγορητική μητρική αγκαλιά εκεί ψηλά, και μια ιδανική ερωμένη, έτσι όπως έκαναν χιλιάδες χρόνια πριν, και η επίσημη πλευρά της θρησκείας αναγκαστικά την ενσωμάτωσε, όπως και τόσα άλλα στοιχεία άλλωστε. Διαφωτιστικό πάνω σ’αυτό το θέμα της συνέχειας της Θηλυκής Θεϊκής παρουσίας, της Θηλυκής Αρχής, είναι το βιβλίο της Ann Shearer, Αθηνά.
Έρρωσθε κι ευδαιμονείτε
Και εδώ να πω ότι καταγγέλω το ελληνόφωνο Διαδύκτυο, γιατί καθόλου δε με βοήθησε στο παραπάνω σεντόνι, κι όσο κι αν ρωτούσα το καλό μου Google, σήκωνε τους ώμους και με κοιτούσε περίλυπο…
Leave a Reply