Austin Osman Spare

Βιογραφικά στοιχεία
Μπορεί ο Πήτερ Κάρολ (ιδρυτής της I.O.T., Illuminates of Thanateros) να θεωρείται από πολλούς ως ο πατέρας της Χαοτικής μαγείας, αλλά αναμφισβήτητα ο παππούς της ήταν ο Όστιν Όσμαν Σπέαρ. Ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους του αποκρυφισμού, αλλά ταυτόχρονα και κάπως «παραμελημένος» απ’ αυτούς που μελετούν την Τέχνη, ιδίως στον Ελληνικό χώρο.
Υπήρξε το μοναδικό παιδί ενός αστυνόμου, γεννημένος στο Σνόουχιλ του Λονδίνου. Ο ίδιος δεν γνώριζε την ακριβή ημερομηνία γέννησης του. Δεν μπορούσε να προσδιορίσει αν η γέννηση του ήταν την τελευταία ημέρα του Δεκέμβρη το 1888 ή την επομένη του Νέου Έτους 1889. Όπως το έθετε και ο ίδιος, δεν γνώριζε αν ήταν ο διπρόσωπος θεός Ιανός «που βλέπει μπροστά» ή «που βλέπει προς τα πίσω».

Όταν έγινε δεκατριών χρονών παράτησε το σχολείο και πήγε ως μαθητευόμενος σε ένα εργοστάσιο υαλοποιίας, ενώ τα βράδια παρακολουθούσε μαθήματα στη σχολή καλών τεχνών Λαμπέθ. Από εκεί κατάφερε να πάρει υποτροφία για το Βασιλικό Κολέγιο Καλών Τεχνών του Κένσιγκτον. Το ταλέντο του στη ζωγραφική δεν άργησε να φανεί και τα έργα του άρχισαν να γίνονται αρκετά δημοφιλής στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Αγγλίας.

Το 1905 έκδωσε το πρώτο του βιβλίο το “Earth Inferno”. Ξεκίνησε σαν ένα βιβλίο με ζωγραφιές του ιδίου και μετά συμπληρώθηκε με διάφορα σχόλια του στα οποία άρχισε να διαφαίνεται η όλη φιλοσοφία του.
Στην εφηβεία του γνώρισε την ηλικιωμένη κυρία Πάτερσον, η οποία ισχυριζόταν ότι προέρχεται από μια γραμμή μαγισσών του Σάλεμ, που κατάφεραν να διαφύγουν από τους γνωστούς διωγμούς. Την θεωρούσε σαν δεύτερη του μητέρα και ήταν αυτή που τον μύησε για πρώτη φορά στα μυστήρια του Σαββάτου (Sabbath) των Μαγισσών. Κατά το Σπέαρ οι διορατικές της ικανότητες και οι δυνατότητες πρόβλεψης του μέλλοντος ήταν αλάνθαστες. Επίσης ήταν το μόνο άτομο που γνώρισε στη ζωή του ο Σπέαρ που μπορούσε να υλοποιήσει τις σκέψεις της. Ο ίδιος ο Κρόουλυ είπε ότι μόνο δύο άτομα είχε γνωρίσει στη ζωή του, εκτός από τον Σπέαρ, που μπορούσαν να το κάνουν αυτό. Ο ένας ήταν ο Άλαν Μπένετ και τον άλλο δεν τον ονόμασε ποτέ. Η Πάτερσον όταν έπρεπε να πει σε κάποιον το μέλλον και δεν μπορούσε να το κάνει με λόγια, εμφάνιζε σε μια γωνιά του σκοτεινού δωματίου της τα μελλούμενα σαν σε οθόνη για να τα δει ο ενδιαφερόμενος. Την δυνατότητα αυτή την είχε και ο Σπέαρ, αλλά τα αποτελέσματα ποτέ δεν ήταν σίγουρα όπως στην περίπτωση της Πάτερσον. Επίσης, πάλι κατά τον Σπέαρ, η κυρία Πάτερσον είχε τη δυνατότητα από γριά γυναίκα να μεταμορφώνεται σε νεαρή κοπέλα μπροστά τα μάτια του. Πολλά από τα πορτρέτα που της έχει κάνει την αναπαριστούν και στις δύο φάσεις.

Το 1910 εντάχθηκε για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στην αδελφότητα της Χρυσής Αυγής. Σύντομα όμως απογοητευμένος αποχώρησε, θεωρώντας το όλο σύστημα της Χρυσής Αυγής υπερβολικά δογματικό. Αργότερα ήρθε σε επαφή με τον Άλιστερ Κρόουλυ και την οργάνωση του Αργυρού Αστέρα, απ’ όπου πάλι σύντομα αποχώρησε, διαλύοντας τις μεταξύ τους σχέσεις. Ο Κρόουλυ χαρακτήρισε το Σπέαρ σαν «Μαύρο Αδελφό».
Σε διάστημα τεσσάρων χρόνων από το 1909 μέχρι το 1913, ο Σπέαρ έγραψε ένα από τα σημαντικότερα του βιβλία, το “The Book of Pleasure”. Ένα αρκετά πρωτότυπο έργο στο οποίο για πρώτη φορά εισάγει το «Αλφάβητο της Επιθυμίας» (Alphabet of Desire). Σε αυτό εξηγεί με λεπτομέρεια την τεχνική που ανέπτυξε με τις σφραγίδες και την τεχνική του για να περνούν οι σφραγίδες αυτές στο υποσυνείδητο, την λεγόμενη Στάση του Θανάτου (Death Posture). Επίσης μέσω του Αλφάβητου της Επιθυμίας ανάπτυξε και το δικό του σύστημα Ταρώ το οποίο ονόμασε «Αρένα του Άνον» (Arena of Anon). Δεν έχει όμως καμιά σχεδόν σχέση με τα υπόλοιπα Ταρώ τα οποία ακολουθούν ένα περίπου ίδιο μοτίβο.
Το 1921 έγραψε το άλλο του σημαντικό έργο, το “The Focus of Life” το οποίο περιέχει ζωγραφιές και σχόλια του ιδίου, επεκτείνοντας κι άλλο το μυστικιστικό του σύστημα. Τρία χρόνια αργότερα έγραψε το “Anathema of ZOS” με το οποίο διάκοψε και τις ελάχιστες σχέσεις που είχε με διάφορους καλλιτεχνικούς κύκλους του Λονδίνου, τα υπερμοντέρνα και σνομπ άτομα που τους αποτελούσαν. Ο ίδιος θεωρούσε γελοίες τις υψηλές τιμές των έργων τέχνης που έβαζαν και δεν χρέωνε για τα έργα του περισσότερα από τρία γκινέα.

Κατά την διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έπεσε θύμα έκρηξης και παρέλυσε προσωρινά η αριστερή πλευρά του σώματος του. Το 1946 οι λειτουργίες του επανήλθαν και από το μικρό υπόγειο όπου έμενε άρχισε ξανά την δουλειά του «από την αρχή», όπως ο ίδιος λέει. Ένα χρόνο μετά έρχεται σε επαφή με τον Κένεθ Γκράντ και άλλους διάσημους αποκρυφιστές της εποχής. Στο διάστημα 1947 και 1956 δούλεψε συστηματικά στην ανάπτυξη του “Zos Kia Cultus”.
Σε ηλικία 67 χρονών, το 1956 αφήνει και την τελευταία του πνοή σε κάποιο νοσοκομείο του Λονδίνου.

Φιλοσοφία και μυστικιστικό σύστημα του Σπέαρ
Όσο πλούσιος ήταν ο Σπέαρ εσωτερικά, τόσο φτωχός ήταν εξωτερικά. Θα μπορούσε αν ήθελε να έχει μια πολύ σημαντική θέση στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Αγγλίας και με αρκετά καλό εισόδημα. Προτίμησε όμως να παραμείνει στην αφάνεια, σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες αλλά και αποκρυφιστές, όπως ο Κρόουλυ. Ποτέ του δεν έφτιαχνε τα μαλλιά του και ποτέ δεν ενδιαφερόταν για τα ρούχα που φορούσε. Ζούσε στις πιο κακόφημες γειτονιές και οι πιο πολλοί που γνώριζε ήταν πόρνες, άστεγοι, αλκοολικοί κτλ. Απεχθανόταν την λεγόμενη «υψηλή κοινωνία» και την υποκρισία της και την απέφευγε ‘όπως ο διάβολος το λιβάνι’. Επίσης τα θέματα που ζωγράφιζε ήταν αυτά που προτιμούσε ο ίδιος και όχι αυτά που προτιμά συνήθως το κοινό. Ζωγράφιζε πνεύματα, στοιχειακά και όντα που συναντούσε σε αστρικά ταξίδια και ποτέ του δεν χρέωνε τα έργα του με τις ίδιες εξωφρενικές τιμές των άλλων καλλιτεχνών. Διαφωνούσε επίσης με κάθε είδους δογματισμό και όσο αποστρεφόταν την επιστήμη, άλλο τόσο αποστρεφόταν και την οποιαδήποτε θρησκεία. Υπήρξε μοναχικός άνθρωπος και λάτρευε τη συντροφιά των γάτων.

Δεν είναι εύκολο να γράψει κανείς για το μαγικό σύστημα του Σπέαρ.
Το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί στη συγγραφή των βιβλίων του είναι πάρα πολύ δύσκολο. Ο ίδιος πολλές φορές καταφεύγει σε νεολογισμούς μη μπορώντας εύκολα να περιγράψει με την κοινή γλώσσα αυτά που θέλει να πει. Βασικός λόγος για τον οποίο ανέπτυξε το δικό του σύστημα, ήταν διότι ήθελε ένα σύστημα όσο το δυνατό πιο ελεύθερο από ανούσιους δογματισμούς και αχρείαστες τελετουργίες. Έτσι, αποφάσισε να επικεντρωθεί στον πυρήνα (υποσυνείδητος εαυτός) όλων των μαγικών τεχνικών, αφαιρώντας τα περιττά ‘συμπράγκαλα’ που μόνο να αδειάζουν τις τσέπες και να σπαταλούν το χρόνο του εξασκούμενου χρησιμεύουν.
Στο πρώτο του σημαντικό βιβλίο, το “The Book of Pleasure” χρησιμοποιεί την τέχνη και το σεξ για να εξερευνήσει το μυστήριο που καλύπτει τον υποσυνείδητο εαυτό. Υποστηρίζει ότι οποιαδήποτε επιτυχία σε οτιδήποτε, οφείλεται στη συμβολή του υποσυνείδητου εαυτού. Το υποσυνείδητο για τον Σπέαρ είναι το άθροισμα όλων των εμπειριών και γνώσεων που έχουμε μαζέψει κατά την διάρκεια των μετενσαρκώσεων μας. Αυτό όμως δεν συμπεριλαμβάνει τις ανθρώπινες μετενσαρκώσεις μας μόνο, αλλά ξεκινούν από την αρχέγονη αμοιβάδα, περνούν μέσα από όλη την εξελικτική αλυσίδα (φυτά, ζώα κτλ.) και δεν σταματούν στο παρόν, αλλά χάνονται βαθιά στο μελλοντικό άπειρο.

Όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα, σε ένα ατέρμονο τώρα και το «παρελθόν» όπως και το «μέλλον» είναι απλώς ψευδαισθήσεις. Για το λόγο αυτό έχουμε τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με οποιοδήποτε απ’ αυτά και να αποκτήσουμε τις ιδιότητες τους εδώ και τώρα. Άρα, σύμφωνα με τον Σπέαρ, μπορούμε να αποκτήσουμε τις ιδιότητες της τίγρης -ας πούμε- χωρίς όμως κατ’ ανάγκη να έχουμε και τη μορφή της.
Κατά το Σπέαρ το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να «αγαπήσουμε» και να γνωρίσουμε (να γίνουμε ένα με) τον πραγματικό μας (υποσυνείδητο) εαυτό και όλα τα άλλα θα έρθουν σαν «φυσικό επακόλουθο». Η οποιαδήποτε πίστη σε εξωτερικά στοιχεία όπως θεότητες κτλ. είναι αχρείαστη και μόνο προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει. Εφόσον ο Εαυτός είναι τα πάντα, τότε κατανοώντας τον κατανοούμε και όλα τα άλλα, αφού η βάση τους είναι η ίδια («Ότι είναι μέσα είναι και έξω») . Εδώ, όταν μιλά για γνωριμία με τον πραγματικό μας εαυτό δεν εννοεί αόριστους διαλογισμούς κτλ, αλλά μια πολύ πιο πρακτική και συγκεκριμένη προσέγγιση. Εδώ η κατανόηση στην οποία αναφέρεται δεν είναι εγκεφαλική αλλά βιωματική, πάντα με τα ανάλογα ρίσκα φυσικά.

Ακόμα ένας ιδιαίτερος άνθρωπος και αρκετά σημαντικός στο χώρο του αποκρυφισμού και της τέχνης, ο οποίος δεν χαίρει πιστεύω της ανάλογης προσοχής από τους μελετητές που θα έπρεπε. Αυτό συμβαίνει διότι φυσικά δεν το έχει επιδιώξει, αλλά και επειδή δεν συμπεριφέρεται όπως πολλοί άλλοι, οι οποίοι «χαϊδεύουν» τα αφτιά αυτών που τους διαβάζουν με αποτέλεσμα να τους «κοιμίζουν» αντί να τους «ξυπνούν». Αν κάποιος αποφασίσει να μελετήσει τον Σπέαρ θα δει ότι σχεδόν κάθε του γραμμή που γράφει είναι και μια γροθιά στο στομάχι (ειδικά στο “Anathema of ZOS”). Ίσως μετά από αρκετές γροθιές κάποιοι να «ξυπνήσουν»…

Βιβλιογραφία και πηγές:

• Austin Osman Spare “The Book of Pleasure”
• Kenneth Grant “The Magical Revival”
• Peter Carroll “Liber Kaos”
• Peter Carroll “Liber Null & Psychonaut”
• http://www.kheper.net/topics/Hermeticism/Spare.html