«…Εγώ Είμαι το Φως το Θεϊκό.
Όμως, από το Φως απομακρύνομαι…»[1]
Όταν ο Ήλιος μπαίνει στον Οίκο του Αιγόκερου, ταυτόχρονα συμβαίνει το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου με το σύγχρονο ημερολόγιο), που έχουμε την μεγαλύτερη νύχτα του έτους. Για τους αρχαιότερους πολιτισμούς, ο Αιγόκερως χαρακτηρίζονταν ως η «Αρχή και το Τέλος», «το Άλφα και το Ωμέγα», διότι τις ημέρες του Χειμερινού Ηλιοστασίου, ο Ήλιος συμβολικά «πεθαίνει» και «αναγεννάται». Μετά την τριών μηνών φθίνουσα πορεία του, ξεκινώντας από την Φθινοπωρινή Ισημερία, ο Ήλιος φτάνει στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο εξασθενημένος και προσφέρει το ελάχιστο του φωτός του. Για τρεις μέρες η Γη και οι άνθρωποι βιώνουν το μεγαλύτερο σκοτάδι του έτους. Αυτή είναι μια εποχή σκοτεινή, όπου «οι κακόβουλες δυνάμεις» έχουν τον έλεγχο….
Το γεγονός αυτό φόβιζε τους ανθρώπους από τα αρχαιότατα χρόνια, μιας και από πολύ νωρίς είχαν συνειδητοποιήσει την σπουδαιότητα του Ήλιου για την ύπαρξη ζωής και γι’ αυτό ήταν η πρώτη θεότητα που λατρεύτηκε. Τις μέρες που έλαμπε αδύναμα και για λίγες ώρες την ημέρα, οι άνθρωποι φοβούνταν ότι ο Θεός τους πεθαίνει.
Όμως, μετά από τρεις μεγάλες νύχτες (στις 25 Δεκεμβρίου με το σύγχρονο ημερολόγιο), ο Ήλιος αρχίζει πάλι να δυναμώνει και να κερδίζει χρόνο μέσα στη μέρα. Χαρούμενοι οι άνθρωποι γιόρταζαν τον Θεό που «πέθανε και αναγεννήθηκε» και συνέχισαν να γιορτάζουν αυτό το γεγονός κάθε χρόνο, εδώ και χιλιετίες.
Όντας λοιπόν ο Αιγόκερως το ζώδιο στου οποίου τον Οίκο ο Ήλιος «πεθαίνει και αναγεννάται», θεωρείται το ζώδιο στη «κορυφή» του Ζωδιακού Κύκλου. Είναι όμως το δέκατο κατά σειρά ζώδιο στον Ζωδιακό, όχι το πρώτο ούτε το δωδέκατο. Τοποθέτηση καθόλου τυχαία, εάν σκεφτούμε ότι ο αριθμός δέκα συμβολίζει μεν ολόκληρη την ανθρωπότητα, αλλά κυρίως συμβολίζει την Αναγέννηση, το τέλος ενός κύκλου και την αρχή ενός νέου.
Ο συμβολισμός αυτός προκύπτει από την ένωση των δύο ψηφίων που απαρτίζουν τον αριθμό δέκα, δηλαδή το ένα και το μηδέν – την αρχή και το τέλος – το Άλφα και το Ωμέγα. Ακόμα και μεμονωμένα αυτά τα δύο ψηφία, είναι ίσως τα δύο σημαντικότερα, τόσο για τους φιλόσοφους όσο και για τους επιστήμονες. Το μηδέν, είναι το τέλειο, το απόλυτο που δεν είναι καν αριθμός, αλλά μια ιδέα -η αρχική σπίθα από την οποία τα πάντα θα προέλθουν και τα πάντα θα καταλήξουν. Μπορεί να εκφράσει το τίποτα και -όντας στην ουσία ένας κύκλος- τα πάντα.
Το ένα, είναι η Αρχή των πάντων, η υλοποίηση της ιδέας του μηδέν, η δημιουργία. Προσθέτοντας τα δύο αυτά ψηφία, το ένα και το μηδέν, φυσικά έχουμε ως αποτέλεσμα το ένα, την επιστροφή στην αρχή.
Τα πάντα στον συμβολισμό του Αιγόκερου σχετίζονται με την Αρχή και το Τέλος, ξεκινώντας από την απεικόνισή του, ως ένα μυθικό πλάσμα που από τη μέση και πάνω είναι άλλοτε τράγος και άλλοτε κριάρι, ενώ από τη μέση και κάτω είναι ψάρι. Συχνά, απεικονίζεται ο τράγος να είναι πληγωμένος με σκυμμένο το κεφάλι. Η απεικόνιση αυτή υπονοεί τον θυσιαστήριο τράγο, που συναντάμε τόσο στον Μωσαϊκό νόμο όσο και στην αρχαία ελληνική θρησκεία. Κατά τον Μωσαϊκό νόμο, ο τράγος ήταν ένα από τα κατάλληλα ζώα για θυσία στον Θεό[2], ενώ ο λεγόμενος «αποδιοπομπαίος τράγος» συναντάται στην αρχαία Ελλάδα ως εκείνος που θυσιάζεται παίρνοντας πάνω του όλες τις αμαρτίες του θύτη. Αντίθετα όμως από την πληγωμένη κεφαλή του Αιγόκερου, η ψαρίσια ουρά του απεικονίζεται όλο ζωντάνια.
Θα πρέπει να προσέξουμε ότι η σύνθεση αυτή στην απεικόνιση του Αιγόκερου δεν είναι τυχαία. Ας θυμηθούμε ότι ο ζωδιακός κύκλος ξεκινά πάντα με τον Κριό και λήγει πάντα με τους Ιχθύες. Η απεικόνιση του Αιγόκερου συνδυάζει αυτά τα δύο ζώδια: το κεφάλι του, δηλαδή η αρχή του, είναι κριαριού ενώ στη θέση των πίσω ποδιών του, δηλαδή του τέλους του, είναι ουρά ψαριού. Έτσι ολοκληρώνεται ο συμβολισμός του Αιγόκερου ως η αρχή και το τέλος.
Η Θεά Εστία, η παρθένα Θεά-Προστάτιδα της οικίας και της οικογένειας, είναι η θεότητα που συνέδεσαν οι αρχαίοι Έλληνες με τον Αιγόκερω. Η Θεά Εστία, που στα αθηναϊκά βάζα εμφανίζεται πάντα σεμνή, καλυμμένη με πέπλο και να κρατά κάποιο ανθισμένο κλαδί, παρόλο που δεν εντάσσονταν στην Ολύμπια δωδεκάδα, ήταν πολύ αγαπημένη Θεά και από κανένα σπίτι δεν έλειπε το αγαλματίδιό της. Κάθε θυσία ή έκκληση έπρεπε απαραίτητα να ξεκινά με την Εστία και η εστία του σπιτιού ήταν, φυσικά, αφιερωμένη σ’ εκείνη.
Ο Αιγόκερως σχετίζεται επίσης με τον Θεό Κρόνο, δηλαδή ουσιαστικά τον χρόνο. Η συσχέτιση φυσικά είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον Αιγόκερω ως Αρχή και Τέλος, ως το σημείο όπου ο χρόνος συμβολικά ‘τελειώνει και ξαναρχίζει’.
Το εσωτερικό μήνυμα του Αιγόκερου είναι η συνειδητοποίηση του από πού ερχόμαστε και ποιός είναι ο στόχος του προορισμού μας. Παροτρύνει στην αυτοκριτική και στην ειλικρίνεια με τον εαυτό μας. Είναι επίσης η υπενθύμιση της σχέσης του μικρόκοσμου με τον μακρόκοσμο και της έννοιας «ως εν ουρανώ και επί της γης» Μτθ. 6:10., δηλαδή «όπως στον Ουρανό έτσι και στην Γη» ή πολύ απλά, το Αλχημιστικό: «όπως πάνω έτσι και κάτω». Ο Αιγόκερως φέρνει την ένωση μεταξύ εσωτερικού (γήινου) ανθρώπου και κοσμικού (Θεϊκού) ανθρώπου. Ο Αιγόκερως είναι αυτός που, όπως κάθε άνθρωπος, έχει προέλθει από το Θεϊκό Φως.
«Και είπε ο Θεός: Ας κάνουμε άνθρωπο σύμφωνα με τη δική μας εικόνα, σύμφωνα με τη δική μας ομοίωση• Και ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο σύμφωνα με τη δική του εικόνα• σύμφωνα με την εικόνα τού Θεού τον δημιούργησε• αρσενικό και θηλυκό τούς δημιούργησε• και τους ευλόγησε ο Θεός•» Γένεση 1:26-27.
Όμως, για να επιστρέψει στο Θεϊκό Φως θα πρέπει να διδαχθεί πολλά και να περάσει κάποιες δοκιμασίες. Με τη συνειδητοποίηση αυτής της σχέσης Θεού-Ανθρώπου, ο Άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει την πραγματική του δύναμη, αυτή που του δόθηκε από τον ίδιο τον Δημιουργό του:
«Και είπε σ’ αυτούς ο Θεός: Αυξάνεστε και πληθύνεστε και γεμίστε τη γη, και κυριεύστε την, και εξουσιάζετε επάνω στα ψάρια τής θάλασσας, κι επάνω στα πουλιά τού ουρανού κι επάνω σε κάθε ζώο που κινείται επάνω στη γη» Γένεση 1:28.
Τον Αιγόκερω θα τον ξανασυναντήσουμε στο τέλος της ιστορίας του Ιησού ως το ‘Ω’. Προς το παρόν λοιπόν ας εστιαστούμε στον Αιγόκερω ως το ‘Α’, δηλαδή ως την Αρχή.
Η σύλληψη και η γέννηση του Ιησού
Όπως ήδη αναφέρθηκε, μέσα σε ένα ηλιακό έτος έχουμε δύο Ηλιοστάσια και δύο Ισημερίες. Σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο που πλέον ακολουθούμε, την 20η ή 21η Ιουνίου (ανάλογα το έτος) έχουμε την μεγαλύτερη ημέρα του έτους, δηλαδή το Θερινό Ηλιοστάσιο, και την 21η ή 22η Δεκεμβρίου (ανάλογα το έτος) έχουμε την μεγαλύτερη νύχτα του έτους, δηλαδή το Χειμερινό Ηλιοστάσιο. Την 20η ή 21η Μαρτίου (ανάλογα το έτος) έχουμε την Εαρινή Ισημερία και την 22η ή 23η Σεπτεμβρίου (ανάλογα το έτος) έχουμε την Φθινοπωρινή Ισημερία.
Για χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος γιόρταζε τα Ηλιοστάσια και τις Ισημερίες με πολυήμερες εκδηλώσεις και ιερουργίες. Σ’ όλες τις θρησκείες του κόσμου, ιδιαίτερα τις αρχαιότερες, αυτές οι ημέρες συνδέονται με τις γεννήσεις, τους θανάτους και αναγεννήσεις-αναστάσεις των ηλιακών θεοτήτων.
Ειδικά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, με το οποίο συνδέεται ο Αιγόκερως, σηματοδοτούσε την γέννηση ή αναγέννηση της ηλιακής θεότητας και ο εορτασμός διαρκούσε από τρεις έως και πέντε μέρες. Ο Ήλιος «πεθαίνει» με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο και «ξαναγεννιέται» μετά από τρεις ημέρες. Αστρονομικά, αυτό που συμβαίνει είναι ότι ο Ήλιος, από το Θερινό Ηλιοστάσιο έως το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, στο βόρειο ημισφαίριο της Γης ανατέλλει κάθε μέρα μια μοίρα πιο βόρεια και η τοξοειδής πορεία του από την ανατολή στη δύση γίνεται όλο και πιο μικρή. Στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο και για τις τρεις μέρες που ακολουθούν, ο Ήλιος σταματά την πορεία του προς τον Βορρά. Τρεις μέρες μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο και μέχρι το Θερινό Ηλιοστάσιο, ο Ήλιος ξεκινά ν’ ανατέλλει κατά μια μοίρα πιο νότια κάθε μέρα και η τοξοειδής πορεία του από την ανατολή στη δύση γίνεται όλο και πιο μεγάλη.
Αυτή την αλλαγή στη πορεία του Ήλιου γιόρταζαν κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο οι αρχαίοι Έλληνες, καλωσορίζοντας τον ηλιακό Θεό Απόλλωνα που… «επέστρεφε από την Υπερβορεία». Ο «αδελφός λαός» μας, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, γιόρταζαν τρεις μέρες μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο τη γέννηση του ηλιακού Θεού Ώρου, από την Παρθένα μητέρα του Ίσιδα. Την ίδια μέρα, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Σατουρνάλια, την ημέρα «της γέννησης του ανίκητου Ήλιου» («Dies Natalis Invicti Solis»). Οι Πέρσες την ίδια ημέρα γιόρταζαν την γέννηση του Μίθρα… και η λίστα των ηλιακών θεοτήτων που ‘γεννήθηκαν’ τρεις μέρες μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, συνεχίζει μέχρι να βάθη των αιώνων.
Η νύχτα της 24ης προς την 25η Δεκεμβρίου, η τρίτη νύχτα δηλαδή μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, θεωρείται η «Αγιότερη Νύχτα», διότι ο Ήλιος, «το Φως του Κόσμου», επιστρέφει από το ταξίδι του στον Βορρά (εξ’ ου και το γνωστό τραγούδι «Άγια Νύχτα» που τραγουδάμε κάθε Χριστούγεννα). Τη νύχτα αυτή, ο αστερισμός της Παρθένου, της «Βασίλισσας των Ουρανών», βρίσκεται πάνω από το σημείο της Ανατολής ακριβώς τα μεσάνυχτα (εξ’ ου και η «γέννηση από Παρθένα»).
Οι λατρευτικές συνήθειες και οι καθιέρωση συγκεκριμένων ημερομηνιών ως ιερές επί χιλιάδες έτη, δεν μπορούν να ξεριζωθούν από την μνήμη και την παράδοση των ανθρώπων. Κι έτσι, η γέννηση του ‘νέου’ ηλιακού Θεού, του Ιησού Χριστού, φυσικά εορτάζεται τρεις μέρες μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο.
Πριν όμως φτάσουμε στην γέννηση του Ιησού, ας ξεκινήσουμε από την σύλληψή του. Πληροφορίες για την σύλληψη και γέννηση του Ιησού λαμβάνουμε από τα Κατά Ματθαίο και Κατά Λουκά Ευαγγέλια, που είναι σε συμφωνία με τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης:
«Ιδού, η παρθένος θα έχει παιδί στην κοιλιά και θα γεννήσει γιο και θα καλέσουν το όνομά του Εμμανουήλ, που όταν ερμηνεύεται σημαίνει: ‘Ο Θεός είναι μαζί μας’» Μτθ. 1:23.
Η γέννηση του Ιησού από παρθένα έχει προκαλέσει ποικιλία συζητήσεων επί αιώνες. Άλλωστε, η παρθενογένεση δεν είναι κάτι το φυσιολογικό. Προτού όμως δεχτούμε απλά και με πίστη τυφλή την παρθενογένεση ως θαύμα Θεού, ας αναζητούσε περισσότερες πληροφορίες στα αρχαιότερα κείμενα, αλλά και στη λαϊκή χριστιανική παράδοση.
Όπως είναι φυσικά γνωστό, η Παναγία φέρει εκατοντάδες προσωνύμια (τα λεγόμενα ‘Θεοτοκωνύμια’), τα περισσότερα εκ των οποίων δεν βρίσκονται πουθενά καταγεγραμμένα στις Γραφές, αλλά συναντάμε σε ονομασίες εκκλησιών ή σε εκτός των Γραφών κείμενα και ύμνους. Μερικά από αυτά μπορούν να προκαλέσουν την απορία: «Ηλιοτόκος», «Ηλιόμορφος», «Φυτοφόρος», «Πύλη δωδεκάτειχη», «Σελήνη», «Τρισέληνος», «Φωτοκυήτωρ», «Άνθος αμάραντον», «Άνθος αφθαρσίας», «Άνθος Χριστόν βλαστήσασα»[3]. Αναζητώντας απαντήσεις στις αρχαιότερες θρησκείες, συναντάμε την Παρθένο Μητέρα, ως η Παρθένος Μητέρα Γη που ενώνεται με τον Πατέρα Ουρανό και δημιουργούν ζωή. Χωρίς τον Ήλιο, δεν θα υπήρχε ζωή. Έτσι, η Μητέρα Γη «γεννά» τον ζωοδότη Θεό Ήλιο, τον «Υιό του Θεού» Ουρανού. Μια τέτοια συμβολική παρουσίαση συναντάμε στην αρχαία Αίγυπτο, με την Θεά Ίσις συχνά να αναφέρεται και ως «Θεά της Αυγής» που «γεννά» τον Ήλιο.
Η μυθολογία συνδέει επίσης την Παρθένα «Μεγάλη Μητέρα και Βασίλισσα του Ουρανού» με τον αστερισμό της Παρθένου, στον οποίο βρίσκεται ο Ήλιος την εποχή του θερισμού, γι’ αυτό ο αστερισμός της Παρθένου σχετίζεται με τον θερισμό και -κατ’ επέκταση- με τον άρτο. Έτσι, συχνά ο αστερισμός της Παρθένου αναπαρίσταται ως μια νεαρή όμορφη κοπέλα που κρατά ένα στάχυ και είναι η Μητέρα-Τροφός που φροντίζει και θρέφει τον άνθρωπο.
Ο μεγάλος αστερισμός της Παρθένου έχει μονάχα ένα αρκετά λαμπερό αστέρι. Η σημασία του αστερισμού της Παρθένου επικεντρώνεται σε αυτό το λαμπρότερο αστέρι της, που συχνά αναφέρεται και ως «ο υποσχόμενος σπόρος της γυναίκας». Το αστέρι αυτό στις απεικονίσεις δεν τοποθετείται κάπου πάνω στο σώμα της, αλλά στο στάχυ, τον βλαστό δηλαδή που κρατάει, διότι ο «βλαστός» που κρατά είναι πιο σημαντικός από την ίδια.
Ο αστερισμός της Παρθένου στα εβραϊκά ονομάζεται «Βεθουλάχ» που κυριολεκτικά σημαίνει «αφθονία στο θερισμό». Tο λαμπρότερο αστέρι της ονομάζεται «spica virginis» που σημαίνει «στάχυ της Παρθένου». Είναι απ’ το στάχυ που λαμβάνουμε τον άρτο, γι» αυτό συχνά κατά τη παράδοση το αστέρι αυτό ονομάζεται και «άρτος».
Ας θυμηθούμε ότι, όπως αναφέρεται στα Ευαγγέλια, ο Ιησούς γεννήθηκε σε ένα χωριουδάκι της Ιουδαίας με το όνομα «Βηθλεέμ» Λκ. 2:4, Μτθ 2:1. «Βηθλεέμ» στα εβραϊκά σημαίνει «οίκος του άρτου» («beth» = οίκος και «lehem» = άρτος). Για την ακρίβεια όμως, η πλήρης ονομασία της Βηθλεέμ, όπως πληροφορούμαστε από την Παλαιά Διαθήκη είναι: «Βηθλεέμ, οίκος του Εφραθά»[4], που κυριολεκτικά σημαίνει «οίκος του άρτου οίκος της αφθονίας».
Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω, είναι ασφαλές το συμπέρασμα ότι η Βηθλεέμ δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον αστερισμό της Παρθένου, και ο Ιησούς είναι ο βλαστός που αυτή φέρει, όπως άλλωστε συχνά στην Παλαιά Διαθήκη ο Ιησούς αναφέρεται από τους προφήτες ως «Βλαστάρι» και «Βλαστός»[5].
«Δες, ο άνδρας, του οποίου το όνομα είναι ο Βλαστός• και θα βλαστήσει από τον τόπο του, και θα κτίσει τον ναό του Κυρίου. Ναι, αυτός θα κτίσει τον ναό τού Κυρίου• κι αυτός θα πάρει τη δόξα, και θα καθίσει, και θα διοικήσει επάνω στον θρόνο του• και θα είναι ιερέας επάνω στον θρόνο του•» Ζαχαρίας 6:11-13.
Με την γέννηση λοιπόν του Ιησού από την Παρθένο, η ανθρωπότητα εισάγεται στην νέα αστρολογική εποχή των Ιχθύων-Παρθένου.
Οι τρεις Μάγοι
«Όταν λοιπόν ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας κατά τις ημέρες του βασιλιά Ηρώδη, ιδού μάγοι από τα ανατολικά παρουσιάστηκαν στα Ιεροσόλυμα, λέγοντας: ‘’Πού είναι ο βασιλιάς των Ιουδαίων που γεννήθηκε; Γιατί είδαμε τον αστέρα του στην ανατολή και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε’’» Μτθ. 2:1-2.
Λίγο μετά την γέννηση του Ιησού, αναφέρεται ότι μάγοι εξ’ ανατολής φέροντες δώρα επισκέφτηκαν το βρέφος, ακολουθώντας το αστέρι της ανατολής. Παραδοσιακά και κατόπιν ερευνών των μελετητών της Καινής Διαθήκης, αναφέρεται ότι οι Μάγοι ήρθαν από την Περσία. Ιδού όμως το παράδοξο: η Περσία βρίσκεται βορειοανατολικά της Ιουδαίας. Εάν κάποιος που βρίσκεται στην Περσία θέλει να πάει στην Ιουδαία, θα πρέπει να κινηθεί νοτιοδυτικά. Εάν κινηθεί ανατολικά, θα βρεθεί κάπου στην ενδότερη Ασία, τη Κίνα ή την Ινδία, σίγουρα όμως όχι στην Ιουδαία, όσο κι αν λοξοδρομήσει. Πως είναι λοιπόν δυνατόν οι Πέρσες Μάγοι να ακολούθησαν το αστέρι της ανατολής και να βρέθηκαν στην Ιουδαία; Φυσικά, είναι αδύνατον. Η απάντηση όμως βρίσκεται στον ουρανό.
Τρία από τα λαμπρότερα αστέρια του Ωρίωνα είναι αυτά που δημιουργούν την φημισμένη «ζώνη του Ωρίωνα» και είναι τόσο χαρακτηριστικά, που μας βοηθάνε να εντοπίσουμε αμέσως τον αστερισμό του Ωρίωνα στον ουρανό. Πρόκειται για τρία αστέρια που φαίνονται σε σειρά πολύ κοντά το ένα στο άλλο και παραδοσιακά ονομάζονται «οι τρεις βασιλιάδες» ή «οι τρεις μάγοι».
Μόλις δύσει ο Ήλιος τη δεύτερη μέρα μετά το Χειμερινό ηλιοστάσιο (24 Δεκεμβρίου), φαίνονται στην ανατολή «οι τρεις βασιλιάδες» του Ωρίωνα. Ακολουθεί ο Σείριος, σε τέλεια ευθυγράμμιση με τα τρία αστέρια και το σημείο της Ανατολής όπου αργότερα θα ανατείλει ο Ήλιος. Όπως ο Ήλιος, όλα τα αστέρια ανατέλλουν από την ανατολή, κι έτσι φαίνεται λες και τρία αστέρια ακολουθούν ένα μεγαλύτερο[6].
Λίγες ώρες πριν ξημερώσει η 25η Δεκεμβρίου, ανατέλλει ο αστερισμός της Παρθένου, καταλαμβάνοντας όλο τον ανατολικό ορίζοντα. Το λαμπρότερο αστέρι της, «ο βλαστός» της, εμφανίζεται επίσης ευθυγραμμισμένο με «τους τρεις μάγους», τον Σείριο και το σημείο όπου θα ανατείλει αργότερα ο Ήλιος. Στην ανατολή του Ηλίου, ο «βλαστός της Παρθένου» βρίσκεται ακριβώς από πάνω.
Όταν οι αστερισμοί μεσουρανούν, δίνουν την εντύπωση ότι σταματούν να κινούνται. Είναι τότε που οι Μάγοι «εισήλθαν στον οίκο» (του Αιγόκερω):
«Και ιδού, ο αστέρας που είδαν στην ανατολή προχωρούσε μπροστά τους, ωσότου ήρθε και στάθηκε πάνω εκεί όπου ήταν το παιδί. Όταν είδαν λοιπόν τον αστέρα, χάρηκαν με πάρα πολύ μεγάλη χαρά. Και ήρθαν στην οικία και είδαν το παιδί μαζί με τη Μαρία, τη μητέρα του» Μτθ. 2:9-11.
Όντας αστέρια, οι Μάγοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν διαφορετική από την αρχική πορεία τους ‘γυρνώντας πίσω’ στον Ηρώδη. Έπρεπε να συνεχίσουν το ταξίδι τους δυτικά:
«Και επειδή τους πρόσταξε ο Θεός κατά το όνειρο να μην επιστρέψουν προς τον Ηρώδη, αναχώρησαν από άλλη οδό για τη χώρα τους» Μτθ 2:12.
Βέβαια, θα πρέπει να τονιστεί ότι η παραδοσιακή αναφορά στους τρεις Μάγους είναι μάλλον αυθαίρετη εικασία, διότι στα Ευαγγέλια πουθενά δεν αναφέρεται ότι οι Μάγοι ήταν τρεις στον αριθμό. Το ότι ήταν τρεις προκύπτει από το ότι τα δώρα που έφεραν ήταν τρία (χρυσός, σμύρνα και λιβάνι). Τα Ευαγγέλια αναφέρουν απλά στον πληθυντικό «οι Μάγοι» που φυσικά σημαίνει ότι ήταν τουλάχιστον δύο στον αριθμό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν απαραίτητα τρεις. Θα μπορούσαν να είναι και παραπάνω από τρεις.
Η φυγή στην Αίγυπτο, η σφαγή των νηπίων και η επιστροφή στη Ναζαρέτ
Μετά την αναχώρηση των Μάγων, ο Ιωσήφ είδε σε όνειρο έναν άγγελο να τον συμβουλεύει να πάρει την οικογένειά του και να φύγει για την Αίγυπτο, διότι μεγάλος κίνδυνος παραμόνευε για το βρέφος. Πράγματι, ο Ιωσήφ αμέσως σηκώθηκε, πήρε τη μητέρα και το παιδί και έφυγαν βιαστικά για την Αίγυπτο, «για να εκπληρωθεί αυτό που ειπώθηκε από τον Κύριο διαμέσου τού προφήτη, λέγοντας: ‘’Από την Αίγυπτο κάλεσα τον γιο μου’’».
Η Αίγυπτος είναι η λεγόμενη από τους Εβραίους «κάτω χώρα», εκεί που ο Ήλιος δύει, διότι βρίσκεται δυτικά του Ισραήλ («Εγώ θα κατέβω μαζί σου στην Αίγυπτο» Γένεση 46:4). Στον νυχτερινό ουρανό του Δεκεμβρίου εκείνης της εποχής, παρατηρούμε ότι ο Ήλιος μαζί με τον αστερισμό της Παρθένου και του Βοώτη, δύουν μαζί στον ορίζοντα, δηλαδή «στην Αίγυπτο». Κι έτσι εμφανίζεται η σκηνή του Ιωσήφ-Βοώτη να συνοδεύει την Παρθένο και το βρέφος-Ήλιο «στην Αίγυπτο».
Εκεί λοιπόν παρέμειναν περιμένοντας τον θάνατο του Ηρώδη, οπότε και θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Ιουδαία[7]. Οργισμένος ο Ηρώδης, όταν κατάλαβε τι είχε συμβεί, διέταξε τη σφαγή όλων των αρσενικών παιδιών ηλικίας από δύο ετών και κάτω.
«Τότε εκπληρώθηκε αυτό που ειπώθηκε μέσω του Ιερεμία του προφήτη, όταν έλεγε: ‘Φωνή στη Ραμά ακούστηκε, κλάμα και οδυρμός πολύς. Η Ραχήλ είναι που κλαίει τα τέκνα της, και δεν ήθελε να παρηγορηθεί, γιατί δεν υπάρχουν’» Μτθ. 2:16-18.
Όπως είναι πλέον γνωστό και τεκμηριωμένο από τους σύγχρονους ιστορικούς, η σφαγή των νηπίων δεν συνέβη ποτέ. Για ποιο λόγο άραγε τα Ευαγγέλια να αναφέρουν ένα τόσο τρομερό και σπαραχτικό γεγονός, εάν δεν συνέβη ποτέ; H απάντηση βρίσκεται και πάλι στον ουρανό.
Ο Ηρώδης δεν είναι παρά προσωποποίηση του σκότους, που κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο θριαμβεύει. Όμως, ο θρίαμβός του είναι προσωρινός. Σύντομα ο Ήλιος θα αρχίσει και πάλι να οδεύει προς το Θερινό Ηλιοστάσιο, κάνοντας τις μέρες μεγαλύτερες. Ο Ηρώδης λοιπόν, ως σκότος, για να διατηρήσει την κυριαρχία του προσπαθεί να σκοτώσει τον Ήλιο. Όμως, δεν μπορεί να τον βρει. Μέσα στη μανία του και καθώς βλέπει την κυριαρχία του να έρχεται στο τέλος της, «σκοτώνει» οτιδήποτε λαμπρό στον νυχτερινό ουρανό, που φυσικά δεν είναι παρά τα αστέρια. Κάθε αστέρι λίγο πριν την ανατολή του Ηλίου παύει να είναι ορατό. Γι’ αυτό εμφανίζεται ο Ηρώδης-σκότος να «σκοτώνει» όλα τα νήπια-αστέρια, λίγο πριν τον θάνατό του. Ο θάνατος του Ηρώδη-σκότους, φυσικά σηματοδοτείται από την ανατολή του Ηλίου. Είναι τότε που ο Ήλιος θα φανεί «στη Γη του Ισραήλ», δηλαδή στην ανατολή, μαζί φυσικά με τον Ιωσήφ-Βοώτη και την Παρθένο.
«Αφού σηκωθείς, πάρε το παιδί και τη μητέρα του, και πήγαινε στη γη τού Ισραήλ• επειδή, πέθαναν αυτοί που ζητούσαν τη ζωή τού παιδιού. Και εκείνος, καθώς σηκώθηκε, πήρε το παιδί και τη μητέρα του, και ήρθε στη γη τού Ισραήλ» Μτθ. 2:20-21.
Ολόκληρο το ταξίδι της Θείας οικογένειας προς και από την Αίγυπτο, καθώς και η υποτιθεμένη σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη και ο θάνατός του, εξελίσσεται στον ουρανό, ως πραγματικά ένα αιώνιο Ευαγγέλιο για όλους τους ανθρώπους.
«Επειδή, το πολίτευμά μας είναι στους ουρανούς, απ’ όπου και προσμένουμε Σωτήρα» Προς Φιλιππησίους 3:20.
Ιησούς ο… Ναζωραίος;
Καθώς επιστρέφουν στην Ιουδαία, τα Ευαγγέλια κάνουν μια παράδοξη αναφορά στην Παλαιά Διαθήκη που σίγουρα προκαλεί την απορία:
«Και καθώς ήρθε, κατοίκησε σε μια πόλη, που την έλεγαν Ναζαρέτ• για να εκπληρωθεί αυτό που ειπώθηκε διαμέσου των προφητών, ότι, Ναζωραίος θα ονομαστεί» Μτθ. 2:23.
Θα πρέπει να προσέξουμε σ’ αυτό το σημείο ότι πουθενά στη Παλαιά Διαθήκη δεν υπάρχει προφητεία που να αναφέρει ότι ο Μεσσίας θα αποκαλεστεί «Ναζωραίος».
«Ναζωραίος» κυριολεκτικά σημαίνει «αυτός που διαχωρίστηκε». Πρόκειται για μια ονομασία που έδωσαν οι Εβραίοι στους Χριστιανούς, επειδή «διαχωρίστηκαν» από την θρησκεία.
Η Διδασκαλία στον Ναό
«Και πορεύονταν οι γονείς του κάθε χρόνο στην Ιερουσαλήμ, στην εορτή του Πάσχα. Και όταν έγινε δώδεκα ετών, αυτοί ανέβηκαν κατά το έθιμο της εορτής και, όταν τελείωσαν οι ημέρες, ενώ αυτοί επέστρεφαν, παράμεινε το παιδί ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ, και δεν το κατάλαβαν οι γονείς του. Επειδή νόμισαν, λοιπόν, ότι αυτός είναι στην συνοδεία, βάδισαν απόσταση δρόμου μιας ημέρας και τον αναζητούσαν μεταξύ των συγγενών και των γνωστών και, επειδή δεν τον βρήκαν, επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ αναζητώντας τον. Και συνέβηκε μετά τρεις ημέρες να τον βρουν στο ναό να κάθεται στο μέσο των δασκάλων και να τους ακούει και να τους επερωτά. Και έμεναν εκστατικοί όλοι όσοι τον άκουγαν για τη σύνεση και τις αποκρίσεις του. Και όταν τον είδαν οι γονείς του, έμειναν έκπληκτοι, και είπε προς αυτόν η μητέρα του: «Παιδί μου, γιατί μας έκανες έτσι; Ιδού, ο πατέρας σου κι εγώ με μεγάλο πόνο σε ζητούσαμε». Και είπε προς αυτούς: «Γιατί με ζητούσατε; Δεν ξέρατε ότι πρέπει να είμαι στα πράγματα του Πατέρα μου;» Αλλά αυτοί δεν κατάλαβαν το λόγο που τους μίλησε» Λκ. 2:41-50.
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς είναι ο μοναδικός Ευαγγελιστής που μας αφηγείται έστω και μόνο ένα γεγονός από τη παιδική ηλικία του Ιησού. Είναι πραγματικά απορίας άξιο το γιατί δεν έχουμε από τη Καινή Διαθήκη πληροφορίες για τη ζωή και τα έργα του Ιησού ως παιδί. Ίσως όμως αυτή η απορία να λυθεί στα κεφάλαια που ακολουθούν. Προς το παρόν, ας εστιαστούμε σ’ αυτή τη μια και μοναδική πληροφορία που μας παραδίδει το Κατά Λουκά Ευαγγέλιο.
Εμφανίζεται λοιπόν ο Ιησούς σε ηλικία δώδεκα ετών. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για τους αρχαιότερους πολιτισμούς και για την εποχή του Ιησού, η ηλικία των δώδεκα ετών σηματοδοτούσε το τέλος της παιδικής ηλικίας και την αρχή της ενηλικίωσης. Για τα σύγχρονα χρόνια, η ηλικία των δώδεκα ετών χαρακτηρίζεται ως «προ-εφηβεία» επειδή είναι η μεταβατική ηλικία από την παιδική στην εφηβική. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς λοιπόν, κάνει μια σύντομη αναφορά στον δωδεκάχρονο Ιησού, ουσιαστικά σηματοδοτώντας τη λήξη μιας εποχής (της παιδικής) και την έναρξη μιας νέας (της ενήλικης, μιας και εκείνα τα χρόνια δεν αναγνώριζαν την λεγόμενη «εφηβεία»).
Ομοίως, στην αστρολογική ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την έξοδο του Ήλιου από τον Οίκο του Αιγόκερου. Όντας όμως ο Αιγόκερως, όπως ήδη προείπαμε, η κορυφή του Ζωδιακού κύκλου, η Αρχή και το Τέλος της ετήσιας πορείας του Ήλιου, το γεγονός που αναφέρεται ότι συνέβη όταν ο Ιησούς ήταν δώδεκα ετών, είναι προσεχτικά διατυπωμένο. Η σκηνή λοιπόν παρουσιάζει τον Ιησού «εν μέσω των δασκάλων». Θα πρέπει σ’ αυτό το σημείο να γίνει μια υπενθύμιση των εικαστικών στους Εβραϊκούς ναούς της εποχής και κυρίως του ναού της Ιερουσαλήμ: ένας μεγάλος Ζωδιακός κύκλος δέσποζε στη μέση των ναών, έχοντας στο κέντρο του τον Ήλιο[8]. Ο Ιησούς, ως Ήλιος, δεν θα μπορούσε παρά να λάβει την θέση που του ανήκει στο κέντρο του κύκλου, έχοντας φυσικά γύρω του τους «δασκάλους» -τα ζώδια. Ήταν λοιπόν πράγματι «στα πράγματα του Πατέρα» του, του ουρανού.
Μια πολύ όμορφη εικόνα εμφανίζεται στον ουρανό, σχηματιζόμενη από τα λαμπρότερα αστέρια τεσσάρων ιδιαίτερων αστερισμών. Το σχήμα αυτό ονομάζεται το «Διαμάντι της Παρθένου» και σχηματίζεται από τ’ αστέρια Cor Caroli του αστερισμού του Νήπιου Πρίγκιπα, το Spica του αστερισμού της Παρθένου, το Arcturus του αστερισμού του Βοώτη και το Denebola του αστερισμού του Λέοντα.
Ακριβώς δίπλα στον αστερισμό της Παρθένου είναι δύο μικροί αστερισμοί, σήμερα γνωστοί ως Coma Berenices και Canes Venatici. Κατά την αρχαιότητα όμως, αυτοί οι δύο αστερισμοί αποτελούσαν έναν αστερισμό, τον λεγόμενο από τους αρχαίους Πέρσες «Νήπιο Πρίγκιπα». Ο αστερισμός αυτός απεικονίζονταν ως μια μητέρα που κάθεται σε θρόνο και στην αγκαλιά της κρατά ένα βρέφος. Το λαμπρότερο αστέρι αυτού του αστερισμού, το Cor Caroli που είναι το πρώτο άστρο του «Διαμαντιού της Παρθένου», βρίσκεται στο βρέφος.
Από την άλλη πλευρά δίπλα στην Παρθένο βρίσκεται ο αστερισμός του Βοώτη, του «Δίκαιου Ποιμένα» που -μυθολογικά- είναι ο άνδρας που θα γίνει ο «Νήπιος Πρίγκιπας», όταν ενηλικιωθεί.
Το τέταρτο αστέρι του «Διαμαντιού της Παρθένου», ο Denebola, ανήκει στον αστερισμό του Λέοντα, που συνδέεται με τον ίδιο τον Ιησού, όπως θα δούμε και σε παρακάτω κεφάλαιο.
Η εικόνα λοιπόν που εμφανίζεται στο νυχτερινό ουρανό, εύκολα μπορεί να συσχετιστεί με την ιστορία του Ιησού και με την Παρθένο πλαισιωμένη από τον Ιησού στις τρεις σημαντικότερες φάσεις της ζωής του: ως βρέφος, ως Δίκαιος Ποιμένας και ως Βασιλιάς των Ουρανών.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] ESOTERIC ASTROLOGY, Alice Bailey.
[2] «ΚΑΙ ΘΕΛΕΙ ΡΙΨΕΙ Ο ΑΑΡΩΝ ΚΛΗΡΟΥΣ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΤΡΑΓΟΥΣ ΕΝΑ ΚΛΗΡΟΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΛΗΡΟΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΓΟΝ ΤΟΝ ΑΠΟΛΥΤΕΟΝ ΚΑΙ ΘΕΛΕΙ ΦΕΡΕΙ Ο ΑΑΡΩΝ ΤΟΝ ΤΡΑΓΟΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΠΕΣΕΝ Ο ΚΛΗΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΛΕΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΑΥΤΟΝ ΔΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΝ ΠΕΡΙ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΤΟΝ ΔΕ ΤΡΑΓΟΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΠΕΣΕΝ Ο ΚΛΗΡΟΣ ΤΟΥ ΝΑ ΑΠΟΛΥΘΗ ΘΕΛΕΙ ΣΤΗΣΕΙ ΖΩΝΤΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΔΙΑ ΝΑ ΚΑΜΗ ΕΞΙΛΕΩΣΙΝ ΕΠ ΑΥΤΟΥ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΙΛΗ ΑΥΤΟΝ ΑΠΟΛΥΤΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟΝ» Λευϊτικόν 16:8-10.
[3] Σχετικές αναφορές στα: α) Εκπαιδευτικό λογισμικό για το μάθημα των Θρησκευτικών Γυμνασίου, του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, β) έρευνα του Παναγιώτη Τσαγκάρη, Θεολόγου, Μυτιλήνη 2003, γ) Περιοδικό ‘Πηγή Ζωής’, της Ιεράς Μητρόπολης Μυτιλήνης, ΤΕΥΧΟΣ 20 – 15 Αυγούστου 2001.
[4] «Κι εσύ, Βηθλεέμ Εφραθά, η μικρή, ώστε να είσαι ανάμεσα στις χιλιάδες τού Ιούδα, από σένα θα εξέλθει σε μένα [ένας άνδρας] για να είναι ηγούμενος στον Ισραήλ• που οι έξοδοί του είναι εξαρχής, από ημέρες αιώνα» Μιχαΐας 5:1.
[5] «ΚΑΙ ΛΑΛΗΣΟΝ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΝ ΛΕΓΩΝ ΟΥΤΩ ΛΕΓΕΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΛΕΓΩΝ ΙΔΟΥ Ο ΑΝΗΡ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΛΑΣΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΛΕΙ ΒΛΑΣΤΗΣΕΙ ΕΚ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΘΕΛΕΙ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΕΙ ΤΟΝ ΝΑΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ» Ζαχαρίας 6:12.
[6] «ΕΚΕΙΝΟΙ ΔΕ ΑΚΟΥΣΑΝΤΕΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΕΧΩΡΗΣΑΝ ΚΑΙ ΙΔΟΥ Ο ΑΣΤΗΡ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟΝ ΕΙΔΟΝ ΕΝ ΤΗ ΑΝΑΤΟΛΗ ΠΡΟΕΠΟΡΕΥΕΤΟ ΑΥΤΩΝ ΕΩΣΟΥ ΕΛΘΩΝ ΕΣΤΑΘΗ ΕΠΑΝΩ ΟΠΟΥ ΗΤΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙΟΝ» Κατά Ματθαίο 2:9
[7] «ΑΦΟΥ ΔΕ ΑΥΤΟΙ ΑΝΕΧΩΡΗΣΑΝ ΙΔΟΥ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΤ ΟΝΑΡ ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ ΛΕΓΩΝ ΕΓΕΡΘΕΙΣ ΠΑΡΑΛΑΒΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΦΕΥΓΕ ΕΙΣ ΑΙΓΥΠΤΟΝ ΚΑΙ ΕΣΟ ΕΚΕΙ ΕΩΣΟΥ ΕΙΠΩ ΣΟΙ ΔΙΟΤΙ ΜΕΛΛΕΙ Ο ΗΡΩΔΗΣ ΝΑ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟ ΠΑΙΔΙΟΝ ΔΙΑ ΝΑ ΑΠΟΛΕΣΗ ΑΥΤΟ Ο ΔΕ ΕΓΕΡΘΕΙΣ ΠΑΡΕΛΑΒΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΑΥΤΟΥ ΔΙΑ ΝΥΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΕΧΩΡΗΣΕΝ ΕΙΣ ΑΙΓΥΠΤΟΝ ΚΑΙ ΗΤΟ ΕΚΕΙ ΕΩΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΗΡΩΔΟΥ ΔΙΑ ΝΑ ΠΛΗΡΩΘΗ ΤΟ ΡΗΘΕΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΔΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΛΕΓΟΝΤΟΣ ΕΞ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΕΚΑΛΕΣΑ ΤΟΝ ΥΙΟΝ ΜΟΥ» Κατά Ματθαίο 2:13-15
[8] Βλ. σχετικό κεφάλαιο «Η Αστρολογία στον Εβραϊσμό».
Leave a Reply