Μια πανάρχαια τεχνική στηρίζεται αφ’ ενός στη φιλοσοφική ερμηνεία καθ’ ενός από τους αριθμούς – και αφ’ ετέρου στη σύνδεση καθενός από τα γράμματα της αλφαβήτου με έναν συγκεκριμένο αριθμό. Συνδυάζοντας αυτές τις δύο αρχές, κάθε γράμμα, λέξη, όνομα, φράση, ακόμα και ολόκληρο κείμενο, μπορεί να γραφτεί με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορεί να δώσει ακόμα μια ερμηνεία διαφορετική από αυτήν που εκφράζει όταν διαβάζεται κανονικά. Η τεχνική αυτή ονομάζεται «Αριθμολογία» και είναι μια από τις αρχαιότερες γνωστές μορφές θρησκευτικής έκφρασης και επικοινωνίας του πολιτισμένου ανθρώπου, ίσως εξίσου αρχαία, εξίσου θαυμαστή και εξίσου σημαντική με την Αστρολογία.
Η ιστορία της Αριθμολογίας είναι τουλάχιστον 10.000 ετών και είναι άγνωστο το πώς ακριβώς ξεκίνησε και από ποιόν πολιτισμό. Σύμφωνα με τις δύο επικρατέστερες απόψεις, πατρίδα της είναι ή η Αίγυπτος ή η Βαβυλώνα, αν και έχουμε ενδείξεις για την ύπαρξή της στη Κίνα, την Ιαπωνία και την Ινδία, από πριν ακόμα την εμφάνισή της στην Μεσόγειο. Σύμφωνα με τα (λιγοστά) ευρήματα, γνωρίζουμε ότι η Αριθμολογία διδάσκονταν στις Μυστικές Σχολές των αρχαίων πολιτισμών της Μεσογείου, κυρίως της Αιγύπτου, αλλά δεν καταγράφονταν αυτή η γνώση, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Αντίθετα, μεταφέρονταν από στόμα σε αυτί «αυτών που είναι άξιοι», μιας και η τέχνη αυτή χρησίμευε στην γραφή κειμένων με τρόπο τέτοιο, που το πραγματικό του μήνυμα να περνά απαρατήρητο από τον αμύητο.
Οι περισσότεροι αριθμολόγοι πάντως, υποστηρίζουν ότι ξεκίνησε από την Βαβυλώνα και αποδίδουν το λεγόμενο «Χαλδαϊκό Σύστημα» [1] στους Εβραίους. Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος (6ος αιώνας π.Χ.), αν και πολύ μεταγενέστερος της γέννησης της Αριθμολογίας, αναγνωρίζεται ως «πατέρας» της. Ο Πυθαγόρας μυήθηκε στα Αιγυπτιακά Μυστήρια, οπότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι διδάχτηκε την Αριθμολογία. Όμως, μετά την εγκατάστασή του στον Κρότωνα και την ίδρυση της περίφημης Σχολής του, ο Πυθαγόρας ασχολήθηκε εκτενέστερα με τους αριθμούς και την Αριθμολογία.
Στην προσπάθειά του να κατανοήσει τις αρχές που διέπουν τα μαθηματικά, ο Πυθαγόρας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ολόκληρο το σύμπαν δημιουργήθηκε με την δύναμη των αριθμών και επομένως μπορεί να εκφραστεί με αριθμούς. Παρόλο που ο Πυθαγόρας δεν πρόλαβε ν’ αποδείξει αυτή του την πεποίθηση, σήμερα γνωρίζουμε πλέον ότι πράγματι τα πάντα μπορούν να εκφραστούν μέσω αριθμών.
Στηριζόμενος σ’ αυτή του την πεποίθηση, ο Πυθαγόρας ανέπτυξε ένα πολύπλοκο Αριθμολογικό σύστημα, σε επίπεδο τέτοιο που μπορούσε να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα ενός ατόμου, βασιζόμενος μονάχα στο όνομα του ατόμου. Μάλιστα, αναφέρεται ότι πειραματιζόταν αλλάζοντας το όνομά του για να παρατηρήσει πιθανές αλλαγές στον χαρακτήρα του, ώστε να κατανοήσει την επίδραση του ονόματος στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου.
Βέβαια, όντας και λάτρης της φιλοσοφίας (της οποίας και θεωρείται πατέρας, αφού εκείνος πρώτος εισήγαγε τον όρο «φιλοσοφία»), δεν παρέλειψε να αναπτύξει εκτενέστερα οπότε μέχρι τότε το εσωτερικό-φιλοσοφικό μήνυμα του κάθε αριθμού, καθώς και του κάθε γράμματος που σχετίζεται με τον συγκεκριμένο αριθμό.
Τελικά, ανήγαγε την Αριθμολογία σε ένα πλήρες φιλοσοφικό, μαθηματικό, ακόμα και μαντικό σύστημα, τόσο ολοκληρωμένο και σε τόσο υψηλότερο επίπεδο απ’ αυτό που βρισκόταν μέχρι τότε, που κέρδισε επάξια τον τίτλο του «πατέρα της Αριθμολογίας».
Ο Πλάτωνας στο έργο του «Κρατύλος» κάνει έμμεση αναφορά στην Αριθμολογία, καθώς ασχολείται με τα ονόματα και πως αυτά, μέσω της αριθμητικής τους αξίας, υποδηλώνουν την «αρχική δύναμη» μέσα σ’ αυτό που ονοματίζουν. Με το έργο αυτό, μας παραδίδεται μια από τις πολλές αποδείξεις του ότι η Αριθμολογία αναγνωρίζονταν και διδάσκονταν από σπουδαίους σοφούς της αρχαιότητας.
Σχεδόν 2.000 χρόνια αργότερα του Πυθαγόρα, ο Κορνίλιος Αγρίππας (14ος αιώνας μ.Χ.) στηριζόμενος στην Πυθαγόρεια φιλοσοφία περί των αριθμών και της Αριθμολογίας, συμπληρώνοντας με νεότερες ανακαλύψεις των επιστημόνων και μυστών, και εισάγοντας την προσωπική του μυστικιστική ερμηνεία, προσέφερε ακόμα περισσότερα στην φιλοσοφία των αριθμών, κερδίζοντας τον τίτλο του πατέρα της νεότερης Αριθμολογίας. Το σύστημά του είναι αυτό που ακολουθείται από τους περισσότερους σύγχρονους Αριθμολόγους.
Τα μηνύματα των αριθμών
Στο πέρας των αιώνων, αναπτύχθηκαν πολλά Αριθμολογικά συστήματα, άλλα πολύπλοκα, άλλα πιο απλά και κατανοητά, άλλα με έντονη τη μεταφυσική επιρροή, άλλα με έντονη τη φιλοσοφική επιρροή. Παρά όμως την μεγάλη ποικιλία συστημάτων, όλα συμφωνούν στον βασικό συμβολισμό-εσωτερικό μήνυμα του κάθε αριθμού της πρώτης δεκάδας. Αυτός ο βασικός συμβολισμός είναι που παραμένει ίδιος από τη γέννηση της Αριθμολογίας και έχει ως εξής:
Το μηδέν (0) είναι τα πάντα και το απόλυτο.
Το ένα (1) είναι η μοναδικότητα, η ενότητα, η ολότητα και η Αρχή.
Το δύο (2) είναι η ισορροπία.
Το τρία (3) είναι η επικοινωνία, η ουδετερότητα και η αλληλεπίδραση.
Το τέσσερα (4) είναι η δημιουργία.
Το πέντε (5) είναι η δράση.
Το έξι (6) είναι η αντίδραση και η ευθύνη, η ομορφιά και η συνεργασία.
Το επτά (7) είναι η σκέψη, ο νους, η συνείδηση και η παύση.
Το οκτώ (8) είναι η δύναμη και η θυσία.
Το εννέα (9) είναι το μέγιστο επίπεδο της αλλαγής.
Το δέκα (10) είναι η αναγέννηση και η ανάσταση.
Κάθε σύστημα λοιπόν, στηρίζεται σ’ αυτή τη βασική αντιστοιχία για να διανθίσει περισσότερο το μήνυμα αυτών των πρώτων αριθμών και ν’ αναπτύξει τη δική του φιλοσοφία για τους υπόλοιπους αριθμούς.
Η Αριθμολογία στην Αστρολογία
Η Αριθμολογία φυσικά συνδέθηκε με την Αστρολογία από πάρα πολύ νωρίς. Οι μαρτυρίες λένε ότι οι αρχαίοι Χαλδαίοι ιερείς, από τους οποίους ξεκίνησε η Χαλδαϊκή Αριθμολογία, ήταν και άριστοι Αστρολόγοι. Το ίδιο ισχύει και για τους Αιγύπτιους ιερείς. Η σύνδεση αυτών των δύο αρχαιότατων τεχνών, ήταν μάλλον αναμενόμενο επακόλουθο.
Σύμφωνα λοιπόν με την Αστρολογική Αριθμολογία, κάθε ένα από τα μεγάλα ουράνια σώματα του ηλιακού μας συστήματος συνδέεται με έναν αριθμό, από το μηδέν έως το εννέα. Όμως, επειδή κάποιοι πλανήτες ήταν άγνωστοι στους αρχαιότερους πολιτισμούς, η αντιστοιχία αυτή διαφέρει από σύστημα σε σύστημα και από εποχή σε εποχή [2].
Ομοίως με τους πλανήτες, κάθε ζώδιο κατέχει στον Ζωδιακό Κύκλο μια θέση και αντίστοιχα έναν αριθμό, από το ένα έως το δώδεκα [3]. Έχοντας κάθε αριθμός τη δική του εσωτερική ερμηνεία, τα δώδεκα ζώδια εξετάζονται υπό αυτό το πρίσμα, από την λεγόμενη «Εσωτερική Αστρολογία», η οποία ενδιαφέρεται μονάχα για την φιλοσοφική εκδήλωση και σημασία του κάθε ζωδίου.
Η Αριθμολογία στον Ιουδαϊσμό και στη Παλαιά Διαθήκη
Το Αριθμολογικό σύστημα που ακολουθούσαν και ακολουθούν μέχρι σήμερα οι Εβραίοι, ονομάζεται «Γεματρία» (από την ελληνική λέξη «γεωμετρία») ή αλλιώς και «Ισοψηφία». Η αρχαιότερη καταγεγραμμένη χρήση της Γεματρίας βρίσκεται σε επιγραφή του Ασσυριακού βασιλιά Αργκόν Β’, που έζησε κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. (από το 727 έως το 707 π.Χ.). Σ’ αυτή την επιγραφή αναφέρεται ότι ο βασιλιάς έχτισε τα τείχη της πόλης Κορσαμπάντ σε μήκος 16.283 πήχες, αριθμός που ανταποκρίνεται στην αριθμητική αξία του ονόματός του.
Η φιλοσοφία της Γεματρίας στηρίζεται στο ότι, αφού ο κόσμος δημιουργήθηκε από «τον Λόγο του Θεού», η αριθμητική αξία κάθε λέξης ή φράσης ή πρότασης δεν είναι τυχαία, αλλά αντιπροσωπεύει μια δημιουργική δύναμη. Αυτή τη δημιουργική δύναμη μπορούμε να κατανοήσουμε μέσω της αριθμητικής αξίας της λέξης, γνωρίζοντας το εσωτερικό μήνυμα του κάθε αριθμού. Κατ’ επέκταση, η αριθμητική αξία σειράς λέξεων που σχηματίζουν φράση, αποκαλύπτει την εσώτερη σύνδεση της δημιουργικής δύναμης που εκφράζει η κάθε λέξη της φράσης.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή τη πεποίθηση των Εβραίων, όλα τα ιερά εβραϊκά κείμενα (η Παλαιά Διαθήκη, η Τορά, κ.λ.π.) είναι γραμμένα σύμφωνα με τις αρχές τις Γεματρίας. Κατ’ αυτό τον τρόπο έχουν συντεθεί, με θαυμάσια τεχνική και αιώνων σοφίας, μακροσκελέστατα κείμενα που μπορούν να διαβαστούν και να ερμηνευτούν ποικιλοτρόπως, ανάλογα το επίπεδο εκπαίδευσης του αναγνώστη.
Οι πλέον εκπαιδευμένοι και εξοικειωμένοι με το σύστημα της Γεματρίας, μπορούν να διαβάσουν αυτά τα κείμενα εστιαζόμενοι μονάχα στην αριθμητική αξία της κάθε λέξης. Η αριθμητική αξία της κάθε λέξης υπολογίζεται με το άθροισμα της αριθμητικής αξίας του κάθε γράμματος της λέξης. Δηλαδή, κάθε γράμμα του εβραϊκού αλφαβήτου έχει συγκεκριμένη αριθμητική αξία κι επομένως, όντας σε λέξη, μπορούν να προστεθούν βγάζοντας ένα αριθμητικό αποτέλεσμα που αντιστοιχεί στη συγκεκριμένη λέξη. Έχοντας βέβαια κάθε γράμμα συγκεκριμένη αριθμητική αξία, σημαίνει ότι έχει και συγκεκριμένη έννοια και συμβολική ερμηνεία, συνήθως μάλιστα περισσότερες από μια ερμηνείες. Για παράδειγμα, το εβραϊκό γράμμα Αλέφ (Α) σημαίνει «πνοή ζωής», «δύναμη» και «πηγή», το εβραϊκό γράμμα Μπέθ (Β) σημαίνει «σπίτι/οικία» και «καταφύγιο», κ.ο.κ.
Όσο για το μήνυμα του κάθε βασικού αριθμού σύμφωνα με την Γεματρία, είναι το εξής:
Το μηδέν (0) είναι η πηγή πριν την εκδήλωση.
Το ένα (1) είναι αριθμός Θεϊκός. Ο Θεός ως η μια και μοναδική ενότητα.
Το δύο (2) είναι αριθμός ανθρώπινος. Ο άνθρωπος ως δυαδικότητα.
Το τρία (3) είναι το σύνολο του 1 και 2, δηλαδή η ένωση του Θείου με το ανθρώπινο.
Το τέσσερα (4) είναι η ιδέα της σταθερότητας.
Το πέντε (5) είναι η ανθρωπότητα με τις πέντε αισθήσεις ανεπτυγμένες.
Το έξι (6) είναι η ισορροπία και η γαλήνη.
Το επτά (7) είναι η φύση της ανθρωπότητας, όπως αυτή εκφράζεται σε επτά επίπεδα.
Το οκτώ (8) είναι η Δύναμη.
Το εννέα (9) είναι η ανθρωπιά. Η πραγματική «αποστολή» του εννέα είναι να διδάξει στη Γη το Λόγο του Θεού.
Το δέκα (10) είναι ο Θεός και η ανθρωπότητα, η ολοκλήρωση.
Όσοι λοιπόν γνωρίζουν καλά την Γεματρία, μπορούν, διαβάζοντας τα ιερά εβραϊκά κείμενα, να λάβουν σπουδαία εσωτεριστικά και φιλοσοφικά μηνύματα. Αυτά τα μηνύματα είναι που χαρακτηρίζονται ως οι πραγματικές «Θεϊκές υποδείξεις» των κειμένων αυτών. Συχνά μάλιστα, αυτά τα μηνύματα είναι εκ διαμέτρου αντίθετα από αυτά που μπορεί να λάβει ο απαίδευτος αναγνώστης που εστιάζεται στην απλή ανάγνωση του κειμένου.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πολλαπλής ερμηνείας μιας ιστορίας της Βίβλου, είναι η πασίγνωστη ιστορία των πρώτων αδελφών: του Κάιν και του Άβελ. Για τον πολύ κόσμο και σύμφωνα με την «επίσημη» ερμηνεία, η ιστορία του Κάιν που σκότωσε τον αδελφό του Άβελ (Γένεση 4:8), είναι απλά μια αναφορά στην άγρια αδελφική εχθρότητα και αντιζηλία και πως αυτή είναι αξιοτιμώρητη από τον παντεπόπτη Θεό. Εάν όμως γίνει χρήση της Γεματρίας στα ονόματα «Κάιν» και «Άβελ», τότε ένα διαφορετικό μήνυμα κάνει την εμφάνισή του: ο Κάιν αντιπροσωπεύει το θνητό σώμα και τις επιθυμίες του θνητού σώματος, δηλαδή τον υλισμό. Το όνομά του κυριολεκτικά σημαίνει «ιδιοκτησία» ή «κατοχή». Ο αδελφός του Άβελ αντιπροσωπεύει το πνεύμα και τον ιδεαλισμό. Το όνομά του κυριολεκτικά σημαίνει «πνοή». Η σύγκρουση του Κάιν με τον Άβελ υποδηλώνει την εσωτερική σύγκρουση υλισμού-ιδεαλισμού που κάθε άνθρωπος βιώνει, άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο. Η «Θεϊκή υπόδειξη» με την δολοφονία του Άβελ/ιδεαλισμού από τον Κάιν/υλισμό, είναι μια προειδοποίηση για το πώς ο υλισμός μπορεί να «σκοτώσει» τις ιδεολογίες κι επομένως το πνεύμα.
Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα Γεματρίας στην Παλαιά Διαθήκη, είναι οι αναφορές αλλαγής ονόματος των Βιβλικών προσώπων. Αυτές οι αλλαγές δεν είναι τυχαίες, παρόλο που, διαβάζοντας απλά το κείμενο, εμφανίζονται να είναι έως και άστοχες ή ανούσιες. Για παράδειγμα:
«Και όταν ο Άβραμ ήταν 99 χρόνων, ο Κύριος φάνηκε στον Άβραμ, και του είπε: Εγώ [είμαι] ο Θεός ο Παντοκράτορας• περπάτα μπροστά μου, και να είσαι τέλειος. Και θα στήσω τη διαθήκη μου ανάμεσα σε μένα και σε σένα• και θα σε πληθύνω σε υπερβολικό βαθμό. Και ο Άβραμ έπεσε επάνω στο πρόσωπό του• και ο Θεός τού μίλησε, λέγοντας: Εγώ, δες, η διαθήκη μου [είναι] σε σένα• και θα γίνεις πατέρας πλήθους εθνών• και δεν θα αποκαλείται πλέον το όνομά σου Άβραμ, αλλά το όνομά σου θα είναι Αβραάμ• επειδή, σε κατέστησα πατέρα πολλών εθνών• και θα σε αυξήσω σε υπερβολικό βαθμό, και θα σε καταστήσω σε έθνη, και από σένα θα βγουν βασιλιάδες» (Γένεση 17:1-5)
Ποιος ο λόγος αλλαγής του ονόματος από «Αβράμ» σε «Αβραάμ» στα ενενήντα εννέα του χρόνια; Την απάντηση μας δίνει η Γεμάτρια: το αρχικό όνομα «Αβράμ» σημαίνει «δοξασμένος πατέρας» ενώ το μεταγενέστερο όνομα «Αβραάμ» σημαίνει «πατέρας μεγάλου πλήθους». Περαιτέρω όμως και σύμφωνα με την εβραϊκή γραφή, η σημαντική διαφορά μεταξύ του ονόματος «Αβράμ» και «Αβραάμ», είναι η προσθήκη του γράμματος Χεχ (Η) στο όνομα «Αβραάμ». Το γράμμα Χεχ σημαίνει «φως» και το συναντάμε να προστίθεται στα ονόματα των Βιβλικών προσώπων, αφ’ ότου έχουν κερδίσει ένα πνευματικό επίπεδο, δηλαδή «φώτιση». Ο Αβράμ λοιπόν, στην ηλικία-ορόσημο των ενενήντα εννέα ετών, κέρδισε τη φώτιση. Άλλωστε, η ίδια η ηλικία του, δηλαδή τα δύο εννιάρια, υποδηλώνουν ότι έχει ήδη περάσει δύο φορές πνευματική αλλαγή, όπως αναφέρθηκε παραπάνω για το μήνυμα του αριθμού εννέα. Η πνευματική φώτιση λοιπόν ήταν μάλλον αναμενόμενη.
Το ίδιο συμβαίνει και στην γυναίκα του Αβραάμ, την Σάρα που μετονομάστηκε σε «Σάρρα» στην ηλικία των ενενήντα ετών:
«Και ο Θεός είπε στον Αβραάμ: Τη γυναίκα σου Σάρα, δεν θα αποκαλέσεις [πλέον] το όνομά της Σάρα, αλλά το όνομά της [θα είναι] Σάρρα» Γένεση 17:17
Το αρχικό όνομα «Σάρα» σημαίνει «πριγκίπισσα» ενώ το μεταγενέστερο όνομα «Σάρρα» σημαίνει «ευγενής κυρία». Όμως, γι’ άλλη μια φορά, η ουσιαστική αλλαγή είναι στην προσθήκη του εβραϊκού γράμματος Χεχ, υποδηλώνοντας την πνευματική φώτιση της Σάρρας. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι, όπως αναφέρεται και στις Παροιμίες της Παλαιάς Διαθήκης:
«Προτιμότερο [είναι] ένα [καλό] όνομα παρά μεγάλα πλούτη» Εκκλησιαστής 7:1
Η μελέτη ολόκληρης της Παλαιάς Διαθήκης μέσω της Γεματρίας, μπορεί ν’ αποκαλύψει ένα τελείως διαφορετικό κείμενο απ’ αυτό που γνωρίζουμε μέσω της απλής ανάγνωσης, σαφώς βαθύτατα πνευματικό. Συχνά η Παλαιά Διαθήκη δέχεται έντονη κριτική ως κείμενο βίαιο, γεμάτο μίσος, εγκλήματα και πάθη. Πράγματι αυτή την εντύπωση δίνει, εάν διαβαστεί με άγνοια των βαθύτερων νοημάτων που κρύβει και των αλληγοριών και συμβολισμών που χρησιμοποιεί συνέχεια. Σχεδόν τίποτα απ’ όσα αναφέρονται στην Παλαιά Διαθήκη δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται κυριολεκτικά. Αυτό είναι κάτι που οι Εβραίοι γνώριζαν και γνωρίζουν πολύ καλά.
Η Γεματρία είναι μια από τις αρχαίες τέχνες που χρησιμοποιήθηκαν για την συγγραφή της Παλαιάς Διαθήκης και η μελέτη του κειμένου, υπό αυτό το πρίσμα, είναι μια εκπληκτική δουλειά που μπορεί να κρατήσει μια ολόκληρη ζωή και να προσφέρει θαυμαστές πνευματικές αποκαλύψεις.
Η Αριθμολογία στον Χριστιανισμό και στη Καινή Διαθήκη
Ο Χριστιανισμός, όπως είναι γνωστό, είναι μια θρησκεία που προέκυψε από τον Ιουδαϊσμό και αρχικά στηρίχθηκε κυρίως από Εβραίους. Είναι λοιπόν αναμενόμενο πολλές από τις συνήθειες και γνώσεις του Εβραϊσμού να εμφανίζονται και στον Χριστιανισμό. Όπως λοιπόν στην Παλαιά Διαθήκη, έτσι και στα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης, οι διδαχές δίδονται κυρίως με αλληγορίες και παραβολές. Ο τρόπος που αυτές ερμηνεύονται ποικίλει και σίγουρα δεν υπάρχει μονάχα μια σωστή ερμηνεία. Μια από αυτές τις ερμηνείες, σχετίζεται με την Αστρονομία και κατά συνέπεια την Αστρολογία, όπως ήδη αναφέρθηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο [5]. Μια άλλη ερμηνεία είναι αυτή μέσω της Αριθμολογίας.
Η πρώτη φανερή ένδειξη της συνέχισης της εφαρμογής της Αριθμολογίας στο κείμενο, είναι η αλλαγή των ονομάτων προσώπων της Καινής Διαθήκης, αρχής γινομένης από τον ίδιο τον Ιησού:
«Και θα γεννήσει γιο, και θα καλέσεις το όνομά του Ιησού, γιατί αυτός θα σώσει το λαό του από τις αμαρτίες τους». Και όλ’ αυτά έχουν γίνει, για να εκπληρωθεί αυτό που ειπώθηκε από τον Κύριο μέσω του προφήτη, όταν έλεγε: ‘’Ιδού, η παρθένος θα έχει παιδί στην κοιλιά και θα γεννήσει γιο και θα καλέσουν το όνομά του Εμμανουήλ, που όταν ερμηνεύεται σημαίνει: Ο Θεός είναι μαζί μας’’» Κατά Ματθαίο 1:21-23.
«Εμμανουήλ» πράγματι σημαίνει «ο Θεός μαζί μας», αλλά «Ιησούς» σημαίνει «σωτηρία Θεού». Οι έννοιες τελείως διαφορετικές και οι ρίζες των δύο αυτών ονομάτων επίσης τελείως διαφορετικές. Μπορεί να προκαλέσει απορία το γιατί ενώ η προφητεία ήθελε τον Σωτήρα του λαού με το όνομα «Εμμανουήλ», ο Άγγελος ζήτησε να κληθεί «Ιησούς». Ακόμα πιο παράδοξη είναι η αναφορά της προφητείας με τρόπο τέτοιο που συμπεραίνεται ότι «Εμμανουήλ» και «Ιησούς» είναι το ίδιο όνομα, ενώ δεν είναι. Η Αριθμολογία δίνει τον λόγο και είναι ο ίδιος με αυτόν που ο Αβράμ μετονομάστηκε σε «Αβραάμ» και η Σάρα σε «Σάρρα»: το εβραϊκό γράμμα Χεχ.
Όμως, δεν αρκεί μονάχα αυτό. Τα χρόνια που μεσολάβησαν από την συγγραφή της Παλαιάς Διαθήκης μέχρι την συγγραφή των τεσσάρων Ευαγγελίων της Καινής Διαθήκης, η φιλοσοφία, οι συμβολισμοί και οι έννοιες των αριθμών αναπτύχθηκαν σημαντικά. Οι βασικές αρχές της εβραϊκής Γεματρίας διανθίστηκαν από την ελληνική Αριθμολογία και φιλοσοφία. Ο Ιουδαϊσμός επέκτεινε την θεολογική του φιλοσοφία και τον εσωτερισμό, εμπλουτίζοντας τις αρχικές έννοιες με τις επιστήμες και φιλοσοφίες που στο μεταξύ γνώρισε από τους γειτονικούς του πολιτισμούς. Έτσι, τα Ευαγγέλια του Χριστιανισμού είναι σαφώς πλουσιότερα σε γνώση και σοφία. Ομοίως και ο Μεσσίας στον οποίο αναφέρονται, δεν είναι απλά και μόνο «ο Θεός μαζί μας», όπως αναμένονταν κατά τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά έγινε «σωτηρία Θεού».
Μια άλλη χαρακτηριστική αλλαγή ονόματος χαρακτήρα της Καινής Διαθήκης, είναι αυτή του σπουδαιότερου Αποστόλου, από «Σαούλ» ή αλλιώς «Σαυλός», σε «Παύλος» (Πράξεις 9:1-22). Γι’ άλλη μια φορά ο λόγος είναι αριθμολογικός, αφού έπρεπε ν’ απαλλαγεί από το εβραϊκό γράμμα Σίν (S) στο όνομα «Σαούλ», επειδή σημαίνει «φαρμακερό δόντι φιδιού». Το γράμμα αυτό αντικαταστάθηκε από το εβραϊκό Πε (P) που σημαίνει «στόμα», γράμμα άκρως ταιριαστό στον Απόστολο Παύλο, που πράγματι έγινε το «στόμα του Χριστού» (Πράξεις 13:9).
Σύμφωνα με τους Αριθμολόγους ερευνητές της Καινής Διαθήκης, τα περισσότερα από τα μυστικά μηνύματα του κάθε αριθμού, δίδονται μέσα στην ίδια τη Καινή Διαθήκη. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία, οι ερμηνείες των βασικών αριθμών είναι η εξής:
Ο αριθμός ένα (1) κάνει αμέσως την εμφάνισή του στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο: «Στην αρχή ήταν ο Λόγος» (Κατά Ιωάννη 1:1). Το ένα, ως η εκδήλωση της αρχικής ιδέας, δηλαδή η εκδήλωση του μηδέν, είναι η Αρχή. Ως Αρχή για την Χριστιανική διδαχή ορίζεται ο Λόγος, όπως άλλωστε είχε ήδη οριστεί και από τον Ιουδαϊσμό. Ο Χριστός ως η ενσάρκωση του Λόγου εκδηλώνεται μέσα από το ένα.
Ο αριθμός δύο (2) είναι η ζεύξη όλων των αντιθέτων, όπως αρσενικό και θηλυκό, ύλη και πνεύμα, ουρανός και γη, κ.ο.κ. Τα αντίθετα όμως θα πρέπει να λειτουργούν ως ένα και όχι ως αντίπαλοι, για να υπάρχει αρμονία και ισορροπία. Η Καινή Διαθήκη προειδοποιεί για τον κίνδυνο που ελλοχεύει στην επιλογή ενός από τα δύο αντίθετα και επομένως την ρήξη του ζεύγους:
«Και ο Ιησούς, επειδή ήξερε τις σκέψεις τους, τους είπε: ‘’Κάθε βασιλεία, όταν χωριστεί κατά του εαυτού της, ερημώνεται. και κάθε πόλη ή οικία, όταν χωριστεί κατά του εαυτού της, δε θα σταθεί’’» Κατά Ματθαίο 12:25.
Όταν όμως το ζεύγος συνεργάζεται και λειτουργεί ως μονάδα:
«Πάλι αλήθεια σας λέω ότι, αν δύο από εσάς συμφωνήσουν πάνω στη γη για κάθε πράγμα που θα ζητήσουν, θα τους γίνει από τον Πατέρα μου που είναι στους ουρανούς» Κατά Ματθαίο 18:19.
Ο αριθμός τρία (3) είναι, ο αριθμός της ένωσης και ο δίαυλος επικοινωνίας των δύο μερών του δύο:
«Γιατί όπου είναι δύο ή τρεις συναγμένοι στο δικό μου όνομα, εκεί είμαι, στο μέσο αυτών» Κατά Ματθαίο 18:20.
Είναι, φυσικά, και ο αριθμός της Θείας Τριάδας. Πέραν όμως της Τριάδας Πατήρ-Υιός-Άγιο Πνεύμα, η Καινή Διαθήκη κάνει κι άλλες αναφορές στον αριθμό τρία ως Τριάδα, με διαφορετική εκδήλωση κάθε φορά.
Την σπουδαιότερη ίσως παρουσίαση της ενότητας της τριάδας μας δίνει το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, στην αναφερόμενη ως «Αρχιερατική προσευχή του Ιησού»:
«Και δεν παρακαλώ γι’ αυτούς μόνο, αλλά και για εκείνους που πιστεύουν μέσω του λόγου τους σ’ εμένα: να είναι όλοι ένα, καθώς εσύ, Πατέρα, είσαι μέσα μου κι εγώ μέσα σου, έτσι και αυτοί να είναι [ένα] μέσα μας, για να πιστεύει ο κόσμος ότι εσύ με απέστειλες. Κι εγώ τη δόξα που μου έχεις δώσει τους την έχω δώσει, για να είναι ένα καθώς εμείς είμαστε ένα. Εγώ μέσα τους κι εσύ μέσα μου, για να είναι τελειοποιημένοι σε ένα, ώστε να καταλαβαίνει ο κόσμος ότι εσύ με απέστειλες και ότι τους αγάπησες καθώς εμένα αγάπησες» Κατά Ιωάννη 17:20-23.
Είναι αμφίβολο το εάν υπάρχει ομορφότερη και σαφέστερη παρουσίαση της Τριάδας Θεός-Χριστός-Άνθρωπος σ’ ολόκληρη τη Βίβλο.
Άλλες αναφορές στον αριθμό τρία, έμμεσες και άμεσες, έχουμε στην Μεταμόρφωση του Ιησού (Κατά Ματθαίο 17:1-13, Κατά Μάρκο 9:2-13 και Κατά Λουκά 9:28-36), στη τελευταία προσευχή του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής (Κατά Ματθαίο 26:36-46, Κατά Μάρκο 14:32-42 και Κατά Λουκά 22:39-46), στις τρεις αρνήσεις του Πέτρου (Κατά Ματθαίο 26:69-75, Κατά Μάρκο 14:66-72, Κατά Λουκά 22:56-62 και Κατά Ιωάννη 18:15-18, 25-27), οι τρεις μέρες του Ιησού στον Άδη, οι τρεις φορές που ζήτησε ο Ιησούς από τον Πέτρο να του πει αν τον αγαπάει (Κατά Ιωάννη 21:15-17), κ.α.
Ο αριθμός τέσσερα (4) είναι ο αριθμός της τάξης και της λογικής. Είναι επίσης ο αριθμός του φυσικού κόσμου και το σύμβολό του υπήρξε, από αρχαιοτάτων χρόνων, ο σταυρός [6]. Όντας λοιπόν για τον Χριστιανισμό ένας αριθμός και ένα σύμβολο άρρηκτα συνδεδεμένο με τον θάνατο και την ανάσταση, κατά συνέπεια με τις δραστικές αλλαγές και πνευματικά «περάσματα», είναι αναμενόμενο να συναντάμε τον αριθμό τέσσερα σε σχετικά θέματα. Ο Λάζαρος, για παράδειγμα, αναστήθηκε από τον Ιησού την τέταρτη μέρα μετά τον θάνατό του (Κατά Ιωάννη 11:17).
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η αναφορά στον αριθμό σαράντα, που ουσιαστικά είναι τέσσερις φορές το δέκα, αριθμός σχετικός επίσης με το Τέλος και την Αρχή, όπως ήδη αναφέρθηκε πρωτύτερα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά των σαράντα ημερών του Ιησού στην έρημο (Κατά Μάρκο 1:13) μετά την βάπτισή του από τον Πρόδρομο. Την τεσσαρακοστή ημέρα εμφανίστηκε ο διάβολος να τον πειράξει.
Αρκετά θρησκευτικά και λαογραφικά εθιμοτυπικά σχετίστηκαν άμεσα με τις σαράντα ημέρες, πάντα υποδηλώνοντας μια περίοδο μετάβασης και σημαντικής αλλαγής. Σαράντα ημέρες μετά την κηδεία γίνεται το μνημόσυνο, στο οποίο ουσιαστικά αποχαιρετούμε πλέον οριστικά την ψυχή η οποία τώρα θα πορευτεί προς τον Θεό. Σαράντα και οι ημέρες της νηστείας πριν από το Πάσχα. Σαράντα και οι ημέρες της λωχείας, σαράντα και τα «κύματα» που πρέπει να περάσει κάποιος ή κάτι για να εξαγνισθεί [7].
Ο αριθμός πέντε (5) είναι ο αριθμός της ανώτερης Ανθρωπότητας, αυτής σε τέλεια αρμονία με το σύμπαν και με τις ικανότητές της. Είναι ο αριθμός του διαλογισμού και της κατανόησης, που εμπεριέχει τα τέσσερα βασικά στοιχεία (γη, νερό, αέρας, φωτιά) και το πέμπτο στοιχείο, το πνεύμα, όπως σχηματικά αποδίδεται και από την λεγόμενη Πεντάλφα.
Η Πεντάλφα, το τόσο παρεξηγημένο από τη σημερινή μας κοινωνία σύμβολο, είναι ένα από τα αρχαιότερα γνωστά σύμβολα θρησκείας και γραφής. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι πρώτες -μέχρι στιγμής- αναφορές στη στο πεντάκτινο αστέρι της Πεντάλφα, έρχονται από την αρχαία Μεσοποταμία, περίπου το 3.500 π.Χ., όπου εικάζεται πως συμβόλιζε το Ουράνιο Ον και χρησιμοποιούνταν ως προστασία εναντίον της μαγγανείας.
Για τον Βασιλιά Σολομώντα υπήρξε σύμβολο των πέντε αισθήσεων (όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή), οι οποίες εάν αναπτυχθούν και ελέγχονται συνειδητά από το άτομο, τότε αναπτύσσεται η έκτη αίσθηση, δηλαδή η «διαίσθηση» [8]. Μέχρι και σήμερα, η Πεντάλφα καλείται επίσης «Σφραγίδα του Σολομώντα» και για τους Εβραίους είναι το σύμβολο της Πεντάτευχου.
Πιστεύεται ότι η ονομασία «Πεντάλφα» είναι μεταγενέστερη. Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν «Πεντάγραμμον» διότι αποτελείται από πέντε γραμμές, «Πεντάγωνον» διότι έχει πέντε γωνίες, και «Πεντάμυχος». Τη συναντάμε αρχικά ως σύμβολο της Πυθαγόρειας φιλοσοφίας της τελειότητας του ανθρώπου, του Θεού Εντός και της αιωνιότητας. Κατά τον Πυθαγόρα, ο αριθμός πέντε είναι ο αριθμός του ανθρώπου και της Ψυχής. Κάθε άκρη της Πεντάλφας σχετίζεται με ένα στοιχείο, που δίνει ζωή στον άνθρωπο αλλά και που δημιουργεί ο άνθρωπος: γη-ύλη, νερό-υγρά, αέρας-ανάσα, φωτιά-ενέργεια, ψυχή-νους.
Αργότερα, ο Πλάτωνας χαρακτήριζε τη Πεντάλφα ως «σύμβολο των Ουρανών» και οι μεταγενέστεροί του συνέδεσαν τη Πεντάλφα με τα πέντε πλατωνικά στέρεα, ως εξής: Τετράεδρο-Φωτιά, Κύβος-Γη, Οκτάεδρο-Αέρας, Δωδεκάεδρο-Πνεύμα και Εικοσάεδρο-Νερό.
Η μεταγενέστερη ονομασία προέρχεται λόγω του σχήματος του συμβόλου, που φαίνεται σαν πέντε «Α» μπλεγμένα μεταξύ τους. Αυτά τα «πέντε Άλφα», σύμφωνα με τον μυστικισμό της εκάστοτε θρησκείας, είναι τα αρχικά των πέντε σημαντικότερων Αρχών που διέπουν το σύμπαν αλλά και οι πέντε Αρετές που θα πρέπει να έχει ένας μυημένος. Έτσι, η πεντάδα που δημιουργείται δεν αποτελείται απαραιτήτως από λέξεις που ξεκινούν με το γράμμα «Άλφα». Σοφία, Γνώση, Σθένος, Ειρήνη, Ευσπλαχνία, Κάθαρση κλπ, είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες Αρχές και Αρετές που συναντάμε να συνθέτουν την Πεντάλφα [9].
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, η Πεντάλφα συμβόλιζε τις πέντε αρετές της Παναγίας: Αγνότητα, Έλεος, Γενναιοδωρία, Συντροφικότητα και Ευγένεια. Αναφορές έχουμε και για τους ιππότες του θρυλικού Βασιλιά Αρθούρου, όπου η Πεντάλφα υπήρξε θυρεός του Σερ Γκάγουεν.
Μια από τις πιο φημισμένες Πεντάλφες, είναι αυτή του Henry Cornelius Agrippa von Nettesheim, στο Libri tres de occulta philosophia, με έναν άνθρωπο στο κέντρο να εκτείνει τα πόδια και τα χέρια του στον κύκλο που περικλείει την Πεντάλφα. Πάμπολλες παραλλαγές αυτής της Πεντάλφας συναντάμε κατά τη περίοδο της Αναγέννησης, μερικές εκ των οποίων φέρουν στα άκρα τα εβραϊκά γράμματα YHSVH, δηλαδή «Γεσουά» – «Μεσσίας/Υιός Θεού».
Η σημαντικότερη, αλλά έμμεση αναφορά στον αριθμό πέντε μέσα στη Καινή Διαθήκη, είναι οι πέντε πληγές του Χριστού (δεξί χέρι, αριστερό χέρι, δεξί πόδι, αριστερό πόδι, πλευρά). Οι πέντε αυτές πληγές συμβολίζουν το βάσανο που βιώνει η ψυχή εν όσο βρίσκεται μέσα στο σώμα, πράγμα που της υπενθυμίζει διαρκώς τον Θεό, όπως υποστηρίζεται από τους Χριστιανούς μυστικιστές. Για πολλά μυστικιστικά χριστιανικά τάγματα, από τον Μεσαίωνα έως και σήμερα, η Πεντάλφα είναι σύμβολο των πέντε πληγών του Χριστού και υπενθύμιση της θυσίας του.
Ο αριθμός έξι (6) είναι ο αριθμός της ισορροπίας, της αρμονίας, της συνεργασίας. Κατ’ επέκταση είναι ο αριθμός του γάμου, διότι είναι η ένωση δύο ανθρώπων «σε σάρκα μια». Όντας ο γάμος μια συνεργασία δύο αντιθέτων, ισορροπία μεταξύ τους και αύξησή τους, ο αριθμός έξι συνδέεται και με τις προσφερόμενες ζωοφόρες δυνάμεις. Άλλωστε, έξι ήταν και οι ημέρες της δημιουργίας του κόσμου, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη (Γένεση κεφ. 1ο).
Στη Καινή Διαθήκη, η σπουδαιότερη αναφορά του αριθμού έξι γίνεται σ’ ένα σημαδιακό γάμο: τον γάμο στη Καννά. Σύμφωνα με το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, εκεί ο Ιησούς έκανε το πρώτο θαύμα, που ήταν να μετατρέψει έξι υδρίες νερού (Κατά Ιωάννη 2:6.) σε κρασί, και μάλιστα εξαιρετικής ποιότητας. Όπως θ’ αναφερθεί και σε επόμενο κεφάλαιο, αυτό το πρώτο θαύμα είναι μια εξαιρετική αλληγορία της προσφοράς ζωής του Χριστού στους ανθρώπους (Βλ. κεφάλαιο «Η Παρθένος»).
Ο αριθμός επτά (7) είναι ο αριθμός της παύσης, της ξεκούρασης και της ασφάλειας. Η πρώτη σχετική αναφορά στη Βίβλο, είναι στη Γένεση όπου «ο Θεός αναπαύθηκε την έβδομη μέρα» μετά την δημιουργία του κόσμου (Γένεση 2:2).
Στην εβραϊκή γλώσσα ο αριθμός επτά λέγεται «shevah» που ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη «savah» που σημαίνει «ολότητα» ή «πληρότητα». Ο αριθμός επτά λοιπόν συμβολίζει το ανώτατο επίπεδο ύπαρξης, εκείνο του Όλου. Κατά συνέπεια, συμβολίζει και τη μετάβαση σε αυτό το επίπεδο ύπαρξης.
Αν και στα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης δεν γίνεται κάποια σαφής και άμεση αναφορά στον αριθμό επτά, η Αποκάλυψη του Ιωάννη βρίθει από αναφορές σ’ αυτό τον αριθμό, τόσο που φαίνεται λες και ολόκληρο το κείμενο στηρίζεται στο επτά. Επτά οι Εκκλησίες, επτά οι Άγγελοι, επτά οι σφραγίδες, επτά τα σαλπίσματα. Η φιλοσοφική ανάλυση όλων αυτών είναι αρκετή για να γεμίσει τις σελίδες πολλών βιβλίων, ας σταθούμε όμως στην ίσως σπουδαιότερη συσχέτιση: το βιβλίο της Αποκάλυψης είναι το τελευταίο της Βίβλου, άρα αυτό που ολοκληρώνει το έργο και τον «Λόγο του Θεού επί της Γης». Με αυτό έρχεται η «πλήρωση των ημερών» και μετά απ’ αυτό η παύση. Εκτενέστερη ανάλυση της σημασίας του αριθμού επτά, έγινε σε προηγούμενο κεφάλαιο (Βλ. κεφάλαιο «Ο Ζυγός»).
Ο αριθμός οκτώ (8) είναι ο ανθρώπινος αριθμός του οποίου ο σκοπός είναι η κάθαρση που θα οδηγήσει τελικά στην Ανάσταση. Είναι λοιπόν ο αριθμός του Τέλειου Ανθρώπου, που πρόκειται να συνδεθεί με το Θείο και γι’ αυτό καλείται επίσης ο «Διάμεσος των Θεών». Στην Καινή Διαθήκη δεν υπάρχει κάποια άμεση αναφορά στον αριθμό οκτώ, όμως, σύμφωνα με τους πρώτους Χριστιανούς, είναι ο αριθμός του Ιησού, όπως θα δούμε και παρακάτω.
Ο αριθμός εννέα (9) είναι ο αριθμός της μετάβασης στην αναγέννηση. Για να γίνει όμως αυτή η μετάβαση, πρέπει να προϋπάρξει η διδασκαλία που θα οδηγήσει στην αναγέννηση. Σύμφωνα με την Χριστιανική διδαχή, ο Χριστός είναι η αποκάλυψη της αγάπης και ευσπλαχνίας του Θεού, και ως η ενσάρκωση του Λόγου του Θεού, η διδασκαλία του οδηγεί στην αναγέννηση του ανθρώπου. Κατά γενική συμφωνία, οι Μακαρισμοί στην Επί του Όρους Ομιλία (Κατά Ματθαίο 5:3-11 και Κατά Λουκά 6:20-23) είναι η σύνοψη της Χριστιανικής διδαχής. Αυτοί οι Μακαρισμοί είναι εννέα στον αριθμό, κι έτσι αυτοί είναι η σπουδαιότερη αναφορά στον αριθμό εννέα μέσα στην Καινή Διαθήκη.
Ο αριθμός δώδεκα (12) είναι αριθμός που αναφέρεται επανειλημμένα, τόσο στη Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη. Η χαρακτηριστικότατη βέβαια αναφορά στη Παλαιά Διαθήκη, είναι αυτή στους δώδεκα υιούς του Ιακώβ, που παραπέμπει στα δώδεκα ζώδια (όπως ήδη αναφέρθηκε). Η ευλογία που δίνει ο Ιακώβ στους δώδεκα υιούς του (Γένεση 49:1-28), ερμηνεύεται ως ευλογία για την πνευματική αφύπνιση των ανθρώπων, μέσω των δώδεκα χαρακτηριστικών των ζωδίων. Η ανάγκη δηλαδή του ανθρώπου να βιώσει και να διδαχτεί από τους δώδεκα Δασκάλους/ζώδια, για να μπορέσει να γίνει ένα με το Θείο (Βλ. κεφάλαιο «Η Αστρολογία στις Θρησκείες & ο Θεός Ήλιος»). Το ίδιο δίδαγμα επιβιώνει και μέσα στη Καινή Διαθήκη.
Η σπουδαιότερη αναφορά στον αριθμό δώδεκα μέσα στα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης, είναι φυσικά ο αριθμός των μαθητών του Ιησού.
Η σχέση των Αγίων Πατέρων με την Αριθμολογία
Όπως ήδη ειπώθηκε επανειλημμένα και πρωτύτερα, η αρχαία σοφία και συνήθειες δεν ξεριζώνονται ούτε ξεχνιούνται εύκολα. Παρά τις πολλές και διάφορες διαφωνίες των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας με τις αρχαιότερες θρησκείες και φιλοσοφίες, κάποιες από τις αρχαίες γνώσεις ήταν σεβαστές και, για λίγους αιώνες, επιβίωσαν μέσα στον Χριστιανισμό. Μια από αυτές ήταν και η Αριθμολογία.
Οι πρώτοι Πατέρες του Χριστιανισμού, όπως είναι γνωστό, υπήρξαν άνθρωποι μορφωμένοι, με σπουδές στις μεγάλες ελληνικές και ρωμαϊκές Ακαδημίες της εποχής. Πολλοί μάλιστα απ’ αυτούς, δεν γεννήθηκαν σε Χριστιανικές οικογένειες, αλλά σε οικογένειες Εθνικών. Επομένως, είναι φυσικό να γνώριζαν πολύ καλά, στη θεωρία και την πράξη, τις περισσότερες από τις αρχαίες τέχνες, μεταξύ των οποίων και την Αριθμολογία.
Με την είσοδό τους στον Χριστιανισμό και την μελέτη των χριστιανικών Γραφών, οι καλλιεργημένοι αυτοί άνθρωποι αμέσως εντόπισαν την χρήση της Αριθμολογίας στα χριστιανικά κείμενα. Σχεδόν όλοι οι πρώτοι Πατέρες των πρώτων τριών αιώνων του Χριστιανισμού συμφωνούσαν στο ότι η Γραφή βρίθει από μυστικά μηνύματα, προφητείες και ανώτερες πνευματικές διδαχές που παραδίδονται μέσω της Αριθμολογίας, και ασχολήθηκαν πολύ σοβαρά εντοπίζοντας όλ’ αυτά.
Ο Ειρηναίος [10] για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας Αριθμολογία και υπολογίζοντας την αριθμητική αξία των γραμμάτων του ονόματος «Λάτεινος» σύμφωνα με το ελληνικό αλφάβητο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο «αριθμός του θηρίου» (Αποκάλυψη 13:18) συνδέεται με το όνομα «Λάτεινος» (Adversus Haereses V, xxx.).
Επιπλέον, αλλού (Adversus Haereses I, viii, 5 και 12, και II, xxxiv, 4) σχολιάζει σε μάκρος το συμπέρασμα των Γνωστικών ότι το όνομα «Ιησούς» έχει αριθμητική αξία 888. Τονίζει ότι οι Γνωστικοί χρησιμοποιούν το ελληνικό αλφάβητο για να καταλήξουν σ’ αυτό το συμπέρασμα, ενώ εάν το όνομα υπολογιστεί με το εβραϊκό αλφάβητο, η αριθμητική αξία αλλάζει.
Μια άλλη ενδεικτική και χαρακτηριστική αναφορά της χρήσης της Αριθμολογίας από τους πρώτους Πατέρες της Εκκλησίας, είναι αυτή του Άγιος Αυγουστίνου [11] καθώς σχολιάζει το έργο του Τυχώνιου:
«Στο επόμενο σημείο, ο συγγραφέας μας καλεί αυτούς τους αριθμούς γνήσιους, όπου τη Αγία Γραφή προτιμά, όπως το επτά ή το δέκα ή το δώδεκα ή όποιον άλλο αριθμό που ο φιλόπονος αναγνώστης της Γραφής σύντομα γνωρίζει. Τώρα, οι αριθμοί αυτού του είδους συχνά τοποθετούνται για τον συμπαντικό χρόνο! Για παράδειγμα, το: ‘’επτά φορές την ημέρα σε δοξολογώ’’, σημαίνει ακριβώς το ίδιο με το: «η δοξολογία Του θα βρίσκεται πάντα στο στόμα μου». Και η δύναμή τους είναι ακριβώς η ίδια, ακόμα κι αν πολλαπλασιαστούν με το δέκα, ως εβδομήντα ή επτακόσια (όπως τα αναφερόμενα εβδομήντα χρόνια του Ιερεμία μπορούν να ληφθούν με την πνευματική τους έννοια καθ’ όλη τη διάρκεια της οποίας η Εκκλησία είναι παρεπίδημη μεταξύ ξένων)» De Doctrina Christiana 35:51.
Ο Άγιος Αυγουστίνος συνεχίζει αναλύοντας τον αριθμό εβδομήντα, ανάλογα με το που αναφέρεται στην Γραφή, κυρίως εστιαζόμενος στον Ιερεμία και την Αποκάλυψη. Σε άλλο σημείο του ίδιου έργου, αναφέρει:
«Εάν ο Τυχώνιος έλεγε ότι αυτοί οι μυστικοί κανόνες ανοίγουν κάποια κρυμμένα ‘’ανοίγματα’’ στο Νόμο, αντί να πει ότι αποκαλύπτουν όλα τα μυστήρια του Νόμου, τότε θα έλεγε την αλήθεια» De Doctrina Christiana 3.
Παρ’όλον όμως το ενδιαφέρον και σεβασμό των πρώτων Πατέρων προς την Αριθμολογία, τελικά το 325 μ.Χ., μετά την Α’ Σύνοδο της Νίκαιας, η Αριθμολογία δαιμονοποιήθηκε. Σύμφωνα με τις αποφάσεις αυτής της συνόδου, απορρίφθηκε μαζί με την Αστρολογία, ως μέθοδος μαντείας και «μαγείας». Από τον περίπου 5ο αιώνα μ.Χ. και μετά, οι άλλωστε συμπαθής προς την αρχαία σοφία Πατέρες της Εκκλησίας, καταδίκαζαν οποιαδήποτε φιλοσοφία στηρίζονταν στους αριθμούς και κήρυτταν τη σχέση της Αριθμολογίας με την μαγεία, αφού προέρχονταν από τους Βαβυλώνιους, τους Πυθαγόρειους και τους Γνωστικούς.
Παρ’ όλ’ αυτά πάντως, το ενδιαφέρον για την Αριθμολογία των σπουδασμένων Χριστιανών και των μυστικιστών δεν έσβησε ποτέ, κι έτσι, μετά τα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα, η Αριθμολογία γνώρισε και πάλι μεγάλη άνθηση. Φτάνοντας στη σύγχρονή μας εποχή, η Αριθμολογία πλέον εξασκείται ανοιχτά, δημοσιεύεται σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, εκδίδεται σε βιβλία και διδάσκεται σε σχολές.
Η τέχνη της Αριθμολογίας χρησιμοποιήθηκε από τους αρχαίους πολιτισμούς κυρίως με σκοπό να προστατεύσουν τα ανώτερα μηνύματα από τους αδαείς, αφήνοντάς τα όμως ορατά από τους μυημένους. Είναι άλλωστε γνωστή η μυστικοπάθεια των ιερέων των αρχαίων θρησκειών και ο επί χιλιετίες διαχωρισμός των μυημένων από τον απλό λαό. Η ίδια μυστικοπάθεια διέπει και τον Ιουδαϊσμό, όντας άλλωστε μια επίσης αρχαία θρησκεία. Τόσο λοιπόν η Παλαιά όσο και η Καινή Διαθήκη χρησιμοποιούν διαρκώς τους συμβολισμούς των αριθμών, σε μορφή αλληγοριών ή παραβολών. Επειδή κάθε γράμμα και αριθμός έχει τουλάχιστον δύο έννοιες, τα κρυφά μηνύματα των Γραφών ήταν εντελώς αόρατα στον απαίδευτο λαό των Βιβλικών ετών και σχεδόν ορατά στους μεταγενεστέρους απαίδευτους ανθρώπους. Επιβάλλονταν η εκπαίδευση για να μπορέσουν αυτά τα μηνύματα να γίνουν ορατά και κατανοητά. Όσο υπήρχαν άνθρωποι μορφωμένοι και γνώστες της τέχνης της Αριθμολογίας, τα μηνύματα της Καινής Διαθήκης παρέμεναν ζωντανά στους Πατέρες της Εκκλησίας. Με το πλήγμα που δέχτηκε η Αριθμολογία μετά την Α’ Σύνοδο της Νίκαιας, η τέχνη σιγά-σιγά ξεχάστηκε και τα μηνύματα παρέμειναν ορατά μονάχα σε ελάχιστους τολμηρούς που δεν φοβούνταν να εναντιωθούν στην Εκκλησία.
Σήμερα, χωρίς πια τον φόβο του θανάτου στη πυρά, πολλοί ερευνητές, ιστορικοί, θεολόγοι και μυστικιστές, προσπαθούν να ξαναφέρουν στο φως την αρχαία γνώση, αναζητώντας την στα ελάχιστα κείμενα και αναφορές που μας έχουν απομείνει μετά τον παραλογισμό των «σκοτεινών αιώνων» του Μεσαίωνα. Πολύ σοφία χάθηκε, καταστράφηκε και ξεχάστηκε εκείνους τους αιώνες. Ίσως ποτέ να μην μπορέσουμε να καλύψουμε το κενό, αλλά σίγουρα μπορούμε να προσπαθήσουμε.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Ένα από τα δύο πλέον δημοφιλή συστήματα Αριθμολογίας σήμερα. Το άλλο, είναι το λεγόμενο «Πυθαγόρειο», που στηρίζεται στις μελέτες του Πυθαγόρα.
[2] Σύμφωνα με τον Πτολεμαίο, οι γνωστοί κατά την αρχαιότητα πλανήτες ήταν η Αφροδίτη, ο Ερμής, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος και φυσικά ο Ήλιος και η Σελήνη. Οι πλανήτες Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας εντοπίστηκαν πολύ αργότερα.
[3] 1 – Κριός, 2 – Ταύρος, 3 – Δίδυμοι, 4 – Καρκίνος, 5 – Λέων, 6 – Παρθένος, 7 – Ζυγός, 8 – Σκορπιός, 9 – Τοξότης, 10 – Αιγόκερως, 11 – Υδροχόος, 12 – Ιχθύες.
[4] Μια άλλη αρχαία γνώση που κρύβεται στην Παλαιά Διαθήκη, είναι αυτή της Αστρονομίας και κατά συνέπεια της Αστρολογίας, όπως ήδη αναλύθηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο (βλ. κεφάλαιο «Η Αστρολογία στον Ιουδαϊσμό»).
[5] Βλ. κεφάλαιο «Η Αστρολογία στον Χριστιανισμό».
[6] Εκτενέστερα για τον σταυρό δες κεφάλαιο «Επιστροφή στον Αιγόκερω».
[7] Κατά τον εβραϊκό μυστικισμό, ο εξαγνισμός ενός αντικειμένου γίνεται εάν περάσει από σαράντα θαλασσινά κύματα. Το εβραϊκό αυτό τελετουργικό διατηρεί και ο χριστιανικός μυστικισμός. Η έκφραση «με πέρασε από σαράντα κύματα» σχετίζεται μ’ αυτό το τελετουργικό, μιας και θεωρείται δεδομένο ότι για να εξαγνιστεί κάποιος, θα πρέπει να περάσει πολύ ταλαιπωρία.
[8] «Διαίσθηση» = «διά των αισθήσεων» δηλαδή «μέσω των αισθήσεων».
[9] Για την εβραϊκή Καμπάλα και το Δέντρο της Ζωής, ο αριθμός πέντε και κατά συνέπεια η Πεντάλφα, συνδέεται με τις πέντε Αρχέτυπες Δυνάμεις: Δικαιοσύνη, Έλεος, Σοφία, Κατανόηση και την Ανυπέρβλητη Μεγαλοπρέπεια του Θεού.
[10] Ο Ειρηναίος της Λυών έζησε κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα και είναι ένας από τους πρώτους και πλέον φημισμένους Πατέρες της Εκκλησίας.
[11] Ο Άγιος Αυγουστίνος Ιππώνος έζησε από το 354 έως το 430 και εντάσσεται στους Διδασκάλους της Εκκλησίας. Ήταν άνθρωπος ιδιαίτερα μορφωμένος, με γνώσεις ελληνικής και ρωμαϊκής φιλοσοφίας, υπήρξε πολυγραφότατος και θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Χριστιανούς Στοχαστές της εποχής.
Leave a Reply