Ήμουν 16 χρονών και είχα λυσσάξει! Δεν την άφηνα σε χλωρό κλαρί! Κάθε φορά που την συναντούσα της κολλούσα άγρια : «έλα ρε γιαγιά … πες μου τα λόγια!» Εκείνη δεν μου τα έλεγε. «Είσαι μικρή ακόμη! Είναι δύναμη και θα την σκορπίσεις! Όταν μεγαλώσεις θα στα μάθω». Περνούσαν τα χρόνια και φτάνω στα 19 μου. Άρχισα να την πρήζω πάλι «μεγάλωσα τώρα! Έλα βρε γιαγιά … πες μου τα!». Γελούσε!!! Κάποια ημέρα που την είχα πρήξει πολύ (ΠΟΛΥ όμως!) με τα παρακάλια μου, μού είπε : «Πρέπει να μου τα κλέψεις τα λόγια! Αλλιώς θα χάσω την μισή μου δύναμη και θα την πάρεις εσύ. Ούτε εσύ θα είσαι αρκετά δυνατή … ούτε εγώ!».
Άρχισε να τα μουρμουρίζει. Δεν καταλάβαινα τίποτε! Προσπάθησα 3 φορές να καταλάβω… ! Εκείνη υπομονετική, τα ‘λεγε και τα ξανάλεγε. Τίποτε! «Δεν γίνεται! ‘Η θα μου τα κλέψεις ή θα σου τα μάθει άντρας». Άντε να βρεις άντρα που να ξέρει να ξεματιάζει… ! Με είδε λυπημένη και… τ’ αποφάσισε : «θα στα γράψω! Κι ότι βρέξει ας κατεβάσει. Μην γελάσεις όμως» (ήταν λιγάκι ανορθόγραφη, η καλή μου η γιαγιά). Τα έγραψε τα λόγια, μου έδειξε τον τρόπο με το λάδι και τον τρόπο με τα γαρύφαλλα. Όταν «σταύρωνα» κάποιον με αυτά τα λόγια δεν μπορούσα να του βγάλω το κακό μάτι. Όταν τον ακουμπούσα και έλεγα τα λόγια από μέσα μου… αμέσως του έφευγε! Έτσι κατάλαβα πως το ξεμάτιασμα δεν είχε να κάνει με την όποια θρησκευτική μου πίστη. Θρησκευτική πίστη μπορεί να αλλάζει ένας άνθρωπος, το ξεμάτιασμα δεν έχει να κάνει με αυτήν.
Περνούσαν τα χρόνια και προσπαθούσα να καταλάβω τι μπορεί να ΕΙΝΑΙ το κακό μάτι. Κάτι το σατανικό; Κάτι το μεταφυσικό; Είναι μπλεγμένος ο θεός ή ο διάβολος σε αυτό; Κατέληξα στο παρακάτω συμπέρασμα : πρόκειται -κατά την άποψή μου βεβαίως- για τον μαγνητισμό που ασκούμε όλοι μας σε όποιον θαυμάσουμε ή ζηλέψουμε. Τόσο απλό! Ούτε θεός ούτε διάβολος. Οι θεοί γενικά απέχουν από αυτό. Είναι η δική μας δύναμη η οποία ενεργεί πάνω σε έναν συνάνθρωπό μας, πέφτει πάνω του ξαφνικά και αυξάνει τον δικό του μαγνητισμό ή την δική του ενέργεια (όπως θέλετε πέστε το) σε σημείο που δεν το αντέχει ο οργανισμός του και αντιδρά ή με πονοκέφαλο ή με κακοκεφιά ή με τάσεις υπνηλίας ή με τάσεις προς έμετο ή -σε ακραίες περιπτώσεις- με λιποθυμία.
Το «ξεμάτιασμα» επαναφέρει τον «μαγνητισμό» του άλλου σε φυσιολογικά επίπεδα. Την ώρα που ξεματιάζουμε, ε π ι θ υ μ ο ύ μ ε πολύ να επανέλθει ο ματιασμένος στην φυσιολογική του κατάσταση και αυτή μας η επιθυμία γίνεται δύναμη. Όσοι από εσάς γνωρίζουν να ξεματιάζουν θα έχετε παρατηρήσει πως όταν ξεματιάζετε κάποιον που σας είναι λίγο αδιάφορος ή/και αντιπαθής, δεν μπορείτε να πάρετε από πάνω του αυτήν την αρνητική ενέργεια (ή την θετική σε μεγάλες όμως δόσεις …). Δεν επιθυμείτε κατ’ ουσίαν να βάλετε όλοι σας την ενέργεια για να τον ανακουφίσετε. Δεν είναι κακό… είναι μάλλον φυσιολογικό. Χρησιμοποιούμε τις δυνάμεις μας σε ανθρώπους που είτε μας είναι συμπαθείς ή αγαπητοί είτε έχουμε κάποιο κίνητρο για να το κάνουμε. Σπαταλάμε τόση πολύ από την δική μας ενέργεια που δεν μπορούμε να «στύψουμε» τον εαυτό μας για κάποιον μη αγαπητό ή αδιάφορο, σε εμάς.
Ορισμένοι πιστεύουν πως οι μπλε χάντρες απομακρύνουν το κακό μάτι. Σαν να λέει ένας γαλανομάτης «ωπ, δικός μας είναι εδώ… δεν θα τον ματιάσω». Το μάτι στα αρχαία χρόνια, σε κάθε παράδοση και θρησκεία, συμβολίζει το «μάτι του Θεού»… του οποιουδήποτε θεού. Στην αρχαία Ελλάδα παραδείγματος χάριν, ένα μάτι συμβόλιζε τον Θεό Απόλλωνα (φως και εξαγνισμός), μα και τον Θεό Δία (δικαιοσύνη). Έτσι έφτιαχναν χαντρούλες βάζοντας μία μαύρη κουκίδα στην μέση κι έτσι η χάντρα έδινε την εντύπωση ματιού, θέλοντας να συμβολίσουν αλλά και να προσελκύσουν την δύναμη του Θεού.
Με την πάροδο των αιώνων και τον εκφυλισμό του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, μεταλλάχθηκε αυτή η πίστη σε κάτι άλλο* : πριν, παραδείγματος χάριν 400 χρόνια, τα μπλε ή τα πράσινα μάτια ήταν σπάνια στην Ελλάδα. Δεν τα συναντούσες τακτικά. Σαν σπάνια που ήταν λοιπόν απέκτησαν στο μυαλό των υπολοίπων μία θέση στο πάνθεον των «κακών» και των όμορφων συνάμα. Έτσι ότι είναι σπάνιο … (είναι και όμορφο…) μας τραβά την προσοχή… άρα… μας ματιάζει -όχι εμείς αυτό… αυτό εμάς! Ευσεβείς πόθοι …-! Αυτήν την εξήγηση την άκουσα σε ένα χωριό που είχα πάει εκδρομή από έναν παππού Σε κάθε περίπτωση, τα ανοιχτόχρωμα μάτια, τραβούσαν την προσοχή! Στις ημέρες μας δεν είναι τόσο σπάνια γι’ αυτό και ενώ χρησιμοποιούν πολλοί την μπλε χάντρα, δεν γνωρίζουν πως ξεκίνησε η ιστορία της. Μία ψυχολογική ανάγκη απέναντι στο σπάνιο ή απέναντι στο άγνωστο. Ακόμη και σήμερα αντιδρούμε με αυτόν τον τρόπο σε οτιδήποτε το σπάνιο ή άγνωστο σε εμάς. Γνωρίζω πολλούς και πολλές με καστανά μάτια που έτσι και σε κοιτάξουν… κάηκες!
Μία ιστορία που είχα ακούσει σχετική με το θέμα είναι το μάτιασμα ενός αλόγου. Η ιστορία έλαβε χώρα στην Θήβα πριν περίπου 55-60 χρόνια. Ήταν ένα μαύρο ψηλό άλογο, όλο υγεία και δύναμη. Κάποια στιγμή το είδε να καλπάζει με τον αναβάτη του μία γυναίκα που φημιζόταν για το κακό της μάτι στην περιοχή. Το άλογο σε 1 ώρα είχε χάσει όλες του τις δυνάμεις, έπεσε κάτω και «έσκαγε, από μάτι». Μαζεύτηκαν μερικές γυναίκες και άρχισαν να το ξεματιάζουν. Προσπαθούσαν αρκετή ώρα –δεν γνωρίζω πόση- αλλά σε δύο ώρες το άλογο ήταν πάλι έτοιμο να καλπάσει στον κάμπο! Η ιστορία είναι πέρα για πέρα αληθινή. Επίσης έχουν αναφερθεί και περιστατικά όπου πανέμορφα φυτά μαραζώνουν και ξεραίνονται χωρίς εμφανή λόγο μέσα στις γλάστρες ή στην αυλή και κανένα φυτοφάρμακο δεν τα επαναφέρει στην προηγούμενη κατάστασή τους. Δοκιμάσατε να τα ξεματιάσετε;!
Έτσι λοιπόν έχουν τα πράγματα με το «κακό μάτι». Η ψυχή ή το μυαλό, ποθεί ή ζηλεύει όμως το μέσον για να συμβεί αυτό είναι τα μάτια. Αν δεν δεις… πως θα ποθήσεις; Αν δεν δεις… πως θα ζηλέψεις; Εμείς λοιπόν σε όλην αυτήν την κατάσταση δώσαμε το όνομα του μέσου και όχι της αιτίας.
Σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, απαντούμε αυτόν τον μαγνητισμό με διάφορα ονόματα : στην Θεσσαλία ως αρμένισμα, στα Δωδεκάνησα ως ματικό στην Κρήτη ως λάβωμα και στην Μάνη ως αποσκασμό. Όχι μόνο στην Ελλάδα (αρχαία και νέα) αλλά και σε ολόκληρον τον αρχαίο και νέο κόσμο, το μάτιασμα κρατά μία περίοπτη θέση ανάμεσα στις Γητειές. Εκτός από τα λόγια για το ξεμάτιασμα (την ανάκληση του μαγνητισμού δηλαδή) υπάρχουν και κάποιες μέθοδοι. Στην Σκόπελο παράδειγμα ρίχνουν μία μικρή εικόνα ή έναν σταυρό σ’ ένα ποτήρι νερό και αν βγουν φυσαλίδες υπάρχει μάτιασμα. Σε ολόκληρη την Ελλάδα χρησιμοποιούν το νερό με το λάδι, γεμίζοντας μία μικρή γαβάθα με νερό και ρίχνοντας μέσα 9 (εννέα) σταγόνες λάδι. Όσο πιο πολύ το λάδι χάνει το χρώμα του τόσο πιο πολύ είναι το μάτι. Αλλού καίνε γαρύφαλλα (όχι τα λουλούδια αλλά τα μικρά ξυλαράκια που χρησιμοποιούμε στην μαγειρική) και τα πετούν πάλι σε μία μικρή γαβάθα με νερό αφού τα ανάψουν με ένα σπίρτο. Αν κάνει τσαφ (αν «σκάσει» δηλαδή), το γαρύφαλλο τότε το μάτι είναι πολύ και κακόβουλο. Αν απλά καεί με θόρυβο τότε το μάτι είναι καλόβουλο. Μην νομίζετε πως έχουμε το μονοπώλιο στο μάτι και τα ξεματιάσματα … στο εξωτερικό επίσης το πιστεύουν. Στην Γαλλία παράδειγμα σαν άμυνα έναντι της βασκανίας κρατούν το μέσο και παράμεσο δάχτυλο κλειστά με τον αντίχειρα ενώ ταυτόχρονα τον δείκτη και το μικρό δάχτυλο τα κρατούν τεντωμένα.
Τα λόγια που έμαθα δεν μπορώ να τα γράψω! Δεσμεύομαι με υπόσχεση. Είμαι σίγουρη όμως, πως όσοι από εσάς δεν γνωρίζουν να ξεματιάζουν και επιθυμούν να μάθουν, κάποια στιγμή θα τα καταφέρουν.
Σ’ ευχαριστώ πολύ γιαγιά. Καλό σου ταξίδι.
* Σημείωση :
Για τέτοιου είδους μεταλλαγές σε φράσεις που συνήθιζαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και χρησιμοποιούνται έως σήμερα παραμορφωμένοι, μπορώ να δώσω 2 παραδείγματα :
Α/ Η φράση «πράσινα άλογα» ξεκίνησε -η φουκαριάρα- από το «πράσσειν άλογα» δηλαδή «πράττω παράλογα» σε μορφή απαρεμφάτου του ρήματος.
Β/ Η κίνηση -γνωστή σε όλους μας- πριν πιούμε κρασί ρίχνουμε λίγο στο χώμα λέγοντας «να πιουν και οι πεθαμένοι». Ξεκίνησε από τις σπονδές που έκαναν στους Θεούς οι αρχαίοι Έλληνες και κατά την επικράτηση του χριστιανισμού στον ελληνικό χώρο, συνέχισαν κρυφά να κάνουν σπονδές και έλεγαν αυτήν την φράση εννοώντας «να πιουν και οι πεθαμένοι Θεοί». Με τα χρόνια παραλλάχθηκε και σήμερα όταν κάνουμε την σπονδή μας νομίζουμε πως ρίχνουμε κρασί στο χώμα για να πιουν οι δικοί μας νεκροί.
«Βιβλιογραφία» :
1. Η γιαγιά μου!
2. Η Νεφέλη με τις πληροφορίες της για το μάτι και την αντιμετώπισή του στην περιφέρεια της χώρας, και ιδού παρακάτω οι ιστοσελίδες που μου πρότεινε:
~ http://www.skopelos-island.com/xematiasma.html
~ http://www.geekforum.de/forum/archive/ind…hp/t-18299.html
~ http://www.mani.org.gr/periodikomani/1/laograf.htm
3. Λεξικό Συμβόλων, του Τζ. Κούπερ, εκδόσεις Πύρινος κόσμος
Leave a Reply